אֶסתֵר
פוּן ארטאדאקסיש
חסידיש יידיש בביל
קאפירייט
( C ) 5102
אמנים למען ישראל. אַלע רעכט רעזערווירט
אסתר1
1 אוּן
עס איז געווען אין די יְמֵי אַחַשוֵרוֹשן,
דאָס איז דער אַחַשוֵרוֹש וואָס האָט מלך פוּן
הוֹדוּ בּיז כּוּש, איבּער 721 מדינה; 2 אין יענע
טעג, אַז דער מלך אַחַשוֵרוֹש איז ישב [זען "ישב" הושע 5-4:3; זכריה 31-11:6] אויף זײַן כִּסֵּא מלכוּת וואָס
אין דער בִּירָה שוּשַן, 3 אין 3טן שָנָה פוּן
זײַן מלוּכה, האָט ער עשׂה אַ מִשְתֵּה פאַר
אַלע זײַנע שׂרים אוּן זײַנע עבדים, דעם חיל
פוּן פָרַס אוּן מָדַי, די פרתמים אוּן די שׂרים
פוּן די מדינות [מדינה], וואָס פאַר אים; 4 ווען
ער האָט געוויזן זיין עשר כבוד מלכות, אוּן
זיין יקר תפארת גדולה, ימים רבּים, 081 טעג. 5
אוּן אַז די דאָזיקע טעג זײַנען מלא געוואָרן,
האָט דער מלך עשׂה פאַר דעם כּל הָעָם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ
חיים מפשע עמי] וואָס האָט
זיך מצא אין דער בִּירָה שוּשַן, פוּן קָטָן
ביזן גּדוֹל, אַ מִשְתֵּה פוּן 7 ימים אין חָצֵר
פוּן דעם גנה פוּן בּית המלך. 6 חוּר און בלאָע
לײַנען זײַנען געווען אחז מיט חבל פוּן בוּץ
אוּן פורפל אויף גליל כסף אוּן עמוּד שֵש; מיט
זהב אוּן כסף מטה אויף אַ רצפה פוּן בּהט אוּן
שֵש, אוּן דר, אוּן סֹחרת. 7 אוּן שקה האָט מען
אין כלים פון זהב, אוּן כלים פוּן כלים פאַרשיידן,
אוּן ווײַן מלכות רב לויט יד המלך. 8 אוּן דאָס
שתיּה איז געווען לויט דת אין אנס; וואָרעם
אַזוי האָט דער מלך יסד כל רב פוּן זײַן בּית,
צו עשׂה לויט דעם רצון פוּן איש ואיש. 9 אויך
די מלכה וַשתי האָט עשׂה אַ מִשְתֵּה פאַר
די נָשִים אין דעם בּית המלכות פוּן מלך אַחַשוֵרוֹש.
01 אויפן 7טן יוֹם, אַז דעם לֵב המלך איז געווען
טוב פוּן ווײַן, האָט ער אמר מהומָן, בזְתאָ,
חרבוֹנאָ, בגתאָן, אוּן אַבַגתאָ, זֵתַר, אוּן
כַרכַס, די 7 סריסים וואָס האָבּן שרת פאַר
דעם מלך אַחַשוֵרוֹש, 11 צו בּרענגען די מלכה
וַשתי פאַר דעם מלך אין אַ כּתר מלכות, כדי
צו ווײַזן די עמים אוּן די שׂרים איר יְפִי,
וואָרעם זי איז געווען טובה פוּן מראה [זען ישעיה 2:35 לא מראה משיח]. 21 האָט די מלכה וַשתי מאן בוא
אויף דעם דבר המלך וואָס דורך דער יָד פוּן
די סריסים, אוּן דער מלך איז קָצַף מאֹד געוואָרן,
אוּן זײַן חֵמָה האָט אין אים בָּעַר [זען חֵמָה מלך המשיח
https://www.youtube.com/watch?v=ZaHi0zuNX1U
]. 31 אוּן
דער מלך האָט אמר צו די חכמים וואָס ידע די
עתים, וואָרעם אַזוי איז געווען דעם דבר המלך
אַנטקעגן אַלע וואָס ידע דָּת אוּן דִּין;
41 אוּן די קרֹב צו אים זײַנען געווען כַרשנאָ,
שֵתָר, אָדמָתאָ, תַרשיש, מֶרֶס, מַרסנאָ, ממוכָן,
7 שׂרים פוּן פָרַס אוּן מָדַי וואָס האָבּן
ראה דעם פָּנִים המלך, וואָס זײַנען ישב [זען "ישב" הושע 5-4:3; זכריה 31-11:6] ראשנה אין דער מלוּכה: 51 וואָס
דאַרף מען עשׂה לויט דת צו דער מלכה וַשתי פאר
וואָס זי האָט נישט עשׂה [זען "עשׂה" ירמיהו 6-5:32; ישעיהו 9:35] דעם מֲאַמָר [זען יוחנן 1:1 משיח איז דאָס מֲאַמָר
פון ה'
https://www.youtube.com/watch?v=ZaHi0zuNX1U
https://www.youtube.com/watch?v=0Yf2dfwVxFA
] פוּן מלך
אַחַשוֵרוֹש דורך דער יָד פוּן די סריסים.
61 האָט ממוכָן אמר פאַר דעם מלך אוּן די שׂרים:
נישט אַקעגן מלך אַליין האָט עָוָה די מלכה
וַשתי, אָבּער אַקעגן כּל השׂרים, אוּן אַקעגן
כּל העמים וואָס אין כּל מדינות פוּן מלך אַחַשוֵרוֹש.
71 וואָרעם די דבר המלכה וועט יצא צו כּל הַנָּשִים
[זען https://www.youtube.com/watch?v=hJTfEBnsVOU
], צו זייערע בעלים בּוז [זען "בזה" ישעיהו 3:35] אין זייערע אויגן, אַז מע וועט אמר:
דער מלך אַחַשוֵרוֹש האָט אמר צו בּרענגען
פאַר אים די מלכה וַשתי, אוּן זי איז נישט בוא
[זען "בוא," בראשית 01:94; ירמיהו
6-5:32; חגי 9-7:2; זכריה 9:9]. 81
אוּן נאָך היום הזה וועלן די שׂרות פוּן פָרַס
אוּן מָדַי, וואָס האָבּן שמע [זען "שמע" ישעיהו 21:35-51:25] די דבר המלכה, דאָס אמר צו כל שׂרים
פוּן המלך, אוּן עס וועט זײַן כדי בִּזָיּוֹן
אוּן קֶצֶף. 91 אויבּ דעם מלך איז טוב, זאָל יצא
אַ דבר מלכות פוּן פאַר אים, אוּן עס זאָל כתב
ווערן אין די דת פוּן פָרַס אוּן מָדַי, כדי
עס זאָל נישט עבר ווערן, אַז וַשתי זאָל מער
נישט בוא פאַר דעם מלך אַחַשוֵרוֹש, אוּן איר
מלכות זאָל דער מלך נתן [זען
"נתן" ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] צו אַן אַנדערער וואָס איז בּעסער פוּן
איר [זען רומ' 22:9]. 02 אוּן אַז דעם פתגם המלך וואָס
ער וועט עשׂה, וועט בּאַקאַנט ווערן אין זײַן
כּל מלכות, ווי רבּה עס איז, וועלן כּל הַנָּשִים
נתן יקר זייערע בעלים, פוּן גּדוֹל בּיזן קָטָן.
12 איז דאָס דבר יטב אין די אויגן פוּן דעם מלך
אוּן די שׂרים, אוּן דער מלך האָט עשׂה [זען "עשׂה" ירמיהו 6-5:32; ישעיהו
9:35] אַזוי ווי דאָס דבר פוּן
ממוּכָנען. 22 אוּן ער האָט שלח [זען "שלח" מלאכי 1:3] ספרים צו כּל מדינות [מדינה] פוּן דעם
מלך, צו מדינה און מדינה לויט איר כתב, אוּן
צו עם און עם [זען "עמי" ישעיהו
8:35, כּי נגזר מארץ חיים מפשע עמי] לויט זײַן לשון, אַז כּל איש זאָל
זײַן דער שֹׂרֵר אין זײַן בּית, אוּן דבר [זען "דבר" ישעיהו 41-01:7] לויט דער לשון פוּן זײַן עם.
אסתר2
1 נאָך
די דאָזיקע דברים, אַז דער חֵמָה פוּן מלך אַחַשוֵרוֹש
האָט זיך שכך, האָט ער זכר וַשתין, אוּן וואָס
זי האָט עשׂה [זען "עשׂה"
ירמיהו 6-5:32; ישעיהו 9:35] אוּן
וואָס איז נִגזר [גזר] געוואָרן אויף איר. 2
האָבּן אמר די נערים פון המלך, זײַנע משָרתים:
זאָל מען בקש פאַרן מלך נערות בתוּלות טובות
פוּן מראה [זען ישעיה 2:35
לא מראה משיח]. 3 אוּן דער
מלך זאָל פקד פקידים אין כּל מדינות פוּן זײַן
מלכות, אוּן זיי זאָלן קבץ כל נערה בתולה [זען ישעיה 41:7; זען בראשית 34:42 און
61:42: זען "נערה בתולה" איז "עלמה"
https://www.youtube.com/watch?v=GWEU9s-1Yio
https://www.youtube.com/watch?v=2Ywoic2QO68
https://www.youtube.com/watch?v=53YA1b05Dm8
https://www.youtube.com/watch?v=K9oyG0AtVvo
https://www.youtube.com/watch?v=UA0RiTZvHJw
https://www.youtube.com/watch?v=C9y4e6uaPvI
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
] פוּן טובה
מראה [זען ישעיה 2:35 לא מראה
משיח] אין דער בִּירָה שוּשַן,
אין בּית פוּן די נשים [דער
האַרעם], אוּנטער דער יָד
פוּן הֵגֶא דעם סָרִיס המלך, דעם שֹׁמֵר הנשים,
אוּן מע זאָל זיי נתן [זען
"נתן" ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] זייערע תמרוּק. 4 אוּן די נערה וואָס
וועט יטב אין די אויגן פוּן המלך, זאָל ווערן
די מלכּה תחת וַשתין [זען
משיח תחת אָדער אַנשטאָט אונדז; זען ישעיה
6-4:35
https://www.youtube.com/watch?v=7pZLI4aO784
https://www.youtube.com/watch?v=ZaHi0zuNX1U
]. אוּן די
זאַך איז יטב אין די אויגן פוּן המלך, אוּן
ער האָט אַזוי עשׂה [זען
"עשׂה" ירמיהו 6-5:32; ישעיהו 9:35]. 5 איז געווען אַ ייִד אין דער בִּירָה
שוּשַן מיטן שֵם מָרדכַי בֶּן יָאיר בּן שִמעִי
בּן קישן אַן איש פוּן בנימין [זען אֶסתֵר 1:3; שמואל א 33-1:51], 6 וואָס איז גלה געוואָרן פוּן
ירושָלַיִם מיט די גלות וואָס זײַנען גלה געוואָרן
מיט יכָניָה מלך יהודה, די וואָס נבוּכַדנֶצַר
מלך בּבל האָט גלה. 7 אוּן ער האָט דערצויגן
הַדַסָהן, דאָס איז אֶסתֵר [זען https://www.youtube.com/watch?v=0Yf2dfwVxFA ], בַּת פון זײַן דוד, וואָרעם זי האָט
נישט געהאַט קיין אָב אוּן אֵם; אוּן די נערה
איז געווען יפה אויפן תֹאר, אוּן טובה אויפן
מראה [זען ישעיה 2:35 לא מראה
משיח]; אוּן אַז איר אָב אוּן
איר אֵם זײַנען מות, האָט זי מרדכי לקח צו זיך
פאַר אַ בַּת. 8 אוּן עס איז געווען, אַז דער
דבר המלך אוּן זײַן דת איז בּאַקאַנט געוואָרן,
אוּן אַז נערות רבּות זײַנען קבץ געוואָרן
אין דער בִּירָה שוּשַן, אוּנטער דער יָד פוּן
הֵגַין, אַזוי איז אויך אֶסתֵר לקח געאָוורן
אין בּית המלך, אוּנטער דער יָד פוּן הֵגַין
דעם שֹׁמֵר הנשים. 9 אוּן די נערה איז יטר אין
זײַנע אויגן, אוּן זי האָט נשׂא [זען ישעיה 4:35]
חֶסֶד געווען פאַר אים, אוּן ער האָט בהל מיט
אירע תמרוק אוּן אירע מנה, אוּן די 7 נערות וואָס
הראיות איר צו נתן [זען ישעיהו
41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] ווערן
פוּן בּית המלך; אוּן ער האָט זי מיט אירע נערות
שנה צום טוב אין בּית הנשים. 01 אֶסתֵר האָט
נישט נגד איר עם [זען "עמי"
ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ חיים מפשע עמי] אוּן איר מולדת, וואָרעם אַזוי
האָט איר מרדכי צוה, אַז זי זאָל נישט נגד. 11
אוּן כל יוֹם און יוֹם איז מרדכי הלך פאַר דעם
חָצֵר פוּן דעם בּית הנשים צו האָבן דַעַת
וואָס שלום אֶסתֵר איז, אוּן וואָס מיט איר
געשעט. 21 אוּן אַז עס האָט נגע די תֹר פוּן נערה
נאָך נערה, צו בוא צום מלך אַחַשוֵרוֹש, פון
קץ זי האָט געהאַט 21 חדשים, לויט דעם דת פון
די נשים, וואָרעם אַזוי האָבּן מלא ווערן די
טעג פון זייערע מרוק: 6 חדשים מיט שֶמֶן פוּן
מֹר, אוּן 6 חדשים מיט בּשׂם אוּן מיט תמרוק
פוּן נשים. 31 אוּן אַז די נערה איז דעמאָלט
בוא צום מלך, אַלע וואָס זי אמר איז איר נתן
[זען ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי
9-7:2] ווערן, צו בוא מיט איר
פוּן דעם בּית הנשים עד בּית המלך. 41 אין עֶרֶב
איז זי בוא, אוּן אין דער בוקר האָט זי זיך שוב
[זען "שוב" הושע 5-4:3; יכריה
7:31] אין שֵנִי בּית הנשים,
אוּנטער דער יָד פוּן שַעַשגז דעם סריס המלך,
דעם שֹׁמֵר פוּן די פלגשים [פלגש, זען שיר השרים 8:6]. זי פלעגט מער נישט בוא צום מלך, סײַדן
דער מלך האָט זי חפץ [זען
מלאכי 1:3], אוּן זי איז קרא
געוואָרן בְשֵם. 51 אוּן אַז עס האָט נגע די
תֹר פוּן אֶסתֵר בַּת אַביחַיִל דֹד פון מרדכי,
וואָס ער האָט לקח [זען "לקח"
ישעיהו 8:35; זכריה 31-11:6; 31:11] צו זיך פאַר אַ בַּת, צו בוא צום מלך,
האָט זי נישט בקש קיין זאַך, אַחוץ וואָס הֵגַי
דעם סריס המלך, דער שֹׁמֵר פוּן די נשים, פלעגט
אמר. אוּן אֶסתֵר האָט נשׂא חן אין די אויגן
פוּן אַלע וואָס האָבּן זי ראה. 61 אוּן אֶסתֵר
איז לקח [זען "לקח" ישעיהו
8:35; זכריה 31-11:6; 31:11] געוואָרן
צום מלך אַחַשוֵרוֹש אין זײַן בּית מלכות,
אין 01טן חוֹדש, דאָס איז דער חוֹדש טֵבֵת, אין
7טן שָנָה פוּן זײַן מלכות. 71 אוּן דער מלך האָט
אהב געקריגן אסתרן מער פוּן כּל הַנָשִים,
אוּן זי האָט בּײַ אים נשׂא חן אוּן חסד מער
פוּן כּל הבתולֹת, אוּן ער האָט שׂים אַ כתר-מלכות
אויף איר קאָפּ, אוּן האָט זי געמאכט פאַר אַ
מלכה תחת וַשתין [זען משיח
תחת אָדער אַנשטאָט אונדז; זען ישעיה 6-4:35
https://www.youtube.com/watch?v=7pZLI4aO784
https://www.youtube.com/watch?v=ZaHi0zuNX1U
זען רומ'
32-22:9; https://www.youtube.com/watch?v=67D63nSVGyI
]. 81 אוּן
דער מלך האָט עשׂה אַ מִשְתֵּה גדול פאַר אַלע
זײַנע שׂרים אוּן זײַנע עבדים, אַ מִשְתֵּה
אסתר. אוּן ער האָט עשׂה די מדינות אַ הנָחה,
אוּן נתן [זען ישעיהו 41:7;
9:35; 5:9; חגי 9-7:2] משׂאת מיט
אַ יָד המלך. 91 אוּן אַז בתוּלות זײַנען אַ
2טן מאָל קבץ געוואָרן, אוּן מרדכי איז ישב
[זען "ישב" הושע 5-4:3; זכריה
31-11:6] אין שַעַר המלך 02 אֶסתֵר
האָט נאָך נישט געהאַט נגד איר מולדת אוּן
איר עם [זען "עמי" ישעיהו
8:35, כּי נגזר מארץ חיים מפשע עמי], אַזוי ווי מרדכי האָט איר צוה; וואָרעם
אֶסתֵר האָט עשׂה [זען "עשׂה"
ירמיהו 6-5:32; ישעיהו 9:35] מאמר
פון מרדכי האָט איר היה, אַזוי ווי בעת זי איז
געווען אין אמנה בּײַ אים. 12 אין יענע טעג, ווען
מרדכי איז ישב [זען "ישב"
הושע 5-4:3; זכריה 31-11:6] אין
שער פוּן המלך, האָט קצף בגתָן אוּן תֶרֶש,
2 סריסים המלך, פוּן די שֹׁמְרֵי הסף, אוּן זיי
האָבּן בקש צו שלח יָד אויפן מלך אַחַשוֵרוֹש.
22 איז די זאַך ידע געוואָרן צו מרדכין, אוּן
ער האָט נגד אֶסתֵר המלכהן, אוּן אֶסתֵר האָט
אמר דעם מלך אין שֵם פוּן מרדכין. 32 אוּן די
זאַך איז בקש געוואָרן, אוּן איז מצא געוואָרן,
אוּן זיי זײַנען בּיידע תלה [זען שמואל ב 01:81] געוואָרן
אויף אַן עֵץ; אוּן עס איז כתב געוואָרן אין
סֶפֶר פוּן די דברי הימים פאַר דעם מלך.
אסתר3
1 נאָך
די דאָזיקע דברים האָט דער מלך אַחַשוֵרוֹש
גדל הָמָן בֶּן הַמדָתאָן, דעם אַגָגי, אוּן
ער האָט אים נשׂא אוּן שׂים זײַן כִּסֵּא איבּער
כּל שׂרים וואָס בּײַ אים. 2 אוּן כּל עבדים
פוּן המלך וואָס אין שער המלך האָבּן זיך כרע
אוּן שחה צו הָמָנען, וואָרעם אַזוי האָט דער
מלך צוה וועגן אים; אָבּער מרדכי פלעגט זיך
נישט כרע אוּן נישט שחה. 3 האָבּן די עבדים פוּן
מלך וואָס אין שער המלך אמר צו מרדכין: מדּוּעַ
דוּ עבר איבּער דעם מצוה פוּן המלך? 4 אוּן עס
איז געווען, אַז זיי האָבּן דאָס צו אים אמר
יוֹם יוֹם, אוּן ער האָט נישט שמע [זען "שמע" בראשית 81:22; ישעיהו 51:25;
דברים 51:81] צו זיי, אַזוי
האָבּן זיי נגד הָמָנען, כדי צו ראה אויבּ דברים
פון מרדכי וועלן עמד; וואָרעם ער האָט זיי נגד
אַז ער איז אַ ייִד. 5 אוּן ווי הָמָן האָט ראה
אַז מרדכי כרע זיך נישט אוּן שחה זיך נישט צו
אים, אַזוי איז הָמָן געוואָרן מלא מיט חֵמָה.
6 אוּן ער האָט בזה [זען "בזה"
ישעיהו 3:35] אין זײַנע אויגן
צו שלח אַ יָד אויף מרדכין אַליין; וואָרעם
מע האָט אים נגד עם פוּן מרדכין; נאָר הָמָן
האָט בקש צו שמד כּל ייִדן וואָס אין כּל מַלְכוּת
אַחַשוֵרוֹשן, עַם מרדכין. 7 אין ערשט חוֹדש,
דאָס איז חוֹדש ניסָן, אין 21טן שָנָה פוּן מלך
אַחַשוֵרוֹש, האָט מען נפל פוּר, דאָס איז גוֹרל,
פאַר הָמָנען, פוּן יוֹם צו יוֹם, אוּן פוּן
חוֹדש צו חוֹדש, בּיז צום 21טן חוֹדש, דאָס איז
חוֹדש אָדָר. 8 אוּן הָמָן האָט אמר צום מלך
אַחַשוֵרוֹש: פאַראַן עם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ חיים
מפשע עמי] אֶחָד, פזר אוּן
פרד צווישן די עמים אין כּל מדינות פוּן דײַן
מַלְכוּת, אוּן זייערע דתים [דת] זײַנען שנה
פון כָּל עם, אוּן די דתים [דת] פוּן מלך עשׂה
זיי נישט, אוּן דעם מלך שוה זיך נישט זיי צו
לאָזן נוח. 9 אויבּ דעם מלך איז טוב, זאָל כתב
ווערן זיי אבד, אוּן איך וועל שקל 000,01 כּכּרים
כֶּסֶף אויף די ידים [זען
"יד" תהלים 71:22; http://www.youtube.com/watch?v=6Xnhzw_A9fU
] פוּן די
עֹשֵׂי המלאכה, צו בוא אין די גנזים פוּן המלך.
01 האָט דער מלך סור זײַן טבּעת פוּן זײַן יָד,
אוּן האָט אים נתן [זען ישעיהו
41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] צו הָמָן
בֶּן הַמדָתאָן, דעם אַגָגי, דעם צוֹרֵר-הַיהוּדים
[זען יוחנן א 22:2]. 11 אוּן דער מלך האָט אמר צו הָמָנען:
דאָס כֶּסֶף ווערט דיר נתן, אוּן אויך דאָס
עם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי
נגזר מארץ חיים מפשע עמי], צו עשׂה מיט אים ווי עס איז טוֹב אין
דײַנע אויגן. 21 אוּן די סופרים פוּן המלך זײַנען
קרא געוואָרן אין 1טן חוֹדש, אין 31טן יוֹם אין
דעם, אוּן עס איז כתב געוואָרן אַזוי ווי אַלע
וואָס הָמָן האָט צוה, צו די סאַטראַפן פוּן
המלך, אוּן צו די פחות [פחה] וואָס איבּער מדינה
און מדינה, אוּן צו די שׂרים פוּן איטלעכן עם
[זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי
נגזר מארץ חיים מפשע עמי]; איטלעכער מדינה לויט איר כתב, אוּן
איטלעכן עם לויט זײַן לשון, כתב אין שֵם פוּן
מלך אַחַשוֵרוֹש, אוּן חתם מיטן טבּעת פוּן
המלך. 31 אוּן בּריוו זײַנען שלח געוואָרן דורך
דער יָד פוּן רצים [רוץ] צו כּל מדינות פוּן
המלך, צו שמד, צו הרגען, אוּן אבד [זען יוחנן 61:3]
אַלע ייִדן, פוּן נער בּיז זָקֵן, טַף אוּן
נשִים, אין יוֹם אחד, אוּן 31טן טאָג פון 21טן
חוֹדש, דאָס איז חוֹדש אָדָר, אוּן צו בּזז
זייער שלל [זען ישעיה 21:35]. 41 דער פתשגן פוּן דעם כתב זאָל
נתן ווערן פאַר דת אין כל מדינה, גָּלוּי [גלה]
צו כּל העמים, אַז זיי זאָלן זײַן עתיד פאַר
דעם יום הזה. 51 זײַנען די רצים [רוץ] יצא אין
דחף מיט דעם דבר המלך, אוּן דאָס דָּת איז נתן
געוואָרן אין דער בִּירָה שוּשַן. אוּן דער
מלך אוּן הָמָן האָבּן זיך ישב צו שתה, אוּן
די עִיר שוּשַן איז געווען נבוך [בוך].
אסתר4
1 אוּן
ווי מרדכי האָט זיך ידע אַלע וואָס איז עשׂה,
אַזוי האָט מרדכי קרע זײַנע בגדים, אוּן ער
האָט לבש שׂק מיט אפר אוּן ער איז יצא [זען ישעיהו 01-1:11; מיכה 1:5] אין מיטן עִיר, אוּן האָט זעק אַ
זעקה גדֹלה און מרה. 2 אוּן ער איז בוא [זען "בוא," בראשית 01:94; ירמיהו 6-5:32;
חגי 9-7:2; זכריה 9:9] בּיז צום
שער המלך; וואָרעם מע האָט נישט געטאָרט בוא
אין שער המלך אין שׂק. 3 אוּן אין כל מדינה, וווּ
מקום דער דבר המלך אוּן זײַן דת איז נגע [זען "נגע" ישעיה 4:35], איז געווען אַן אֵבֶל גָדוֹל בּײַ
ייִדן, אוּן אַ צום, אוּן בְּכִי אוּן מספּד;
שׂק אוּן אפר האָבּן לרבים זיך הוצע [יצע]. 4
זײַנען בוא [זען "בוא," בראשית
01:94; ירמיהו 6-5:32; חגי 9-7:2; זכריה 9:9] נערות אסתר אוּן אירע סריסים, אוּן
האָבּן איר דאָס נגד, אוּן די מלכה איז חול
געוואָרן מְאֹד, אוּן זי האָט שלח [זען "שלח" מלאכי 1:3] בגדים צו לבש מרדכין, אוּן סור זײַן
שׂק פוּן אים, נאָר ער האָט נישט קבל [זען יוחנן 33:3]. 5 האָט אֶסתֵר קרא הַתָכן, איינעם פוּן
דעם סריסים המלך וואָס ער האָט עמד פאַר איר,
אוּן זי האָט אים צוה וועגן מרדכין, ידע צו
ווערן וואָס דאָס איז, אוּן פאַרוואָס דאָס
איז. 6 איז הַתָך יצא [זען
ישעיהו 01-1:11; מיכה 1:5] צו מרדכין
אויפן רחוב פוּן עִיר וואָס פאַרן שער המלך,
7 אוּן מרדכי האָט אים נגד אַלע וואָס אים איז
קרה, אוּן דעם פָרָשָה פוּן דעם כֶּסֶף וואָס
הָמָן האָט אמר צו שקל אין די גנזים פוּן המלך
פאַר די ייִדן, כדי זיי אבד [זען יוחנן 61:3]. 8 אויך
דעם פתשגן פוּן דעם כתב-הדת וואָס איז נתן געוואָרן
אין שוּשַן זיי צו שמד, האָט ער אים נתן [זען ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] צו ווײַזן אסתרן, אוּן איר נגד,
אוּן איר צוה צו בוא צום מלך, צו חנן בּײַ אים,
אוּן זיך בקש בּײַ אים פאַר איר עם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ
חיים מפשע עמי]. 9 איז הַתָך
בוא [זען "בוא," בראשית 01:94;
ירמיהו 6-5:32; חגי 9-7:2; זכריה 9:9] אוּן האָט נגד אסתרן די דברים פוּן מרדכין.
01 אוּן אֶסתֵר האָט אמר צו הַתָכן אוּן האָט
אים צוה צו מרדכין: 11 כּל עבדים פוּן המלך אוּן
עַם פוּן מדינות פון המלך, ידע אַז כל איש אָדער
אִשָּה וואָס בוא אַרײַן צום מלך אין חָצֵר
הפנימית, ווען ער ווערט נישט קרא, איז פאַר
אים בּלויז איין דת, מות, סײַדן דער וואָס דער
מלך הושיט [ישט] אויס צו אים דעם שרביט הזהב,
ער חיה; אוּן איך בין נישט קרא געוואָרן צו
בוא פאַרן המלך שוין 03 טעג. 21 האָט מען נגד מרדכין
די דברים פוּן אסתרן. 31 אוּן מרדכי האָט אמר
שוב אסתרן: זאָלסט נישט דִּמָּה בּײַ זיך, אַז
דו פוּן כּל ייִדן וועסט מלט ווערן אין בּית
המלך. 41 וואָרעם אויבּ החרש וועסטוּ החרש אין
עת הזאת, וועט רֶוַח אוּן הצלה עמד פאַר ייִדן
פוּן מקוֹם אחר, אוּן דו אוּן דײַן בּית אָבִיךָ
וועלן אבד [זען יוחנן 61:3].
אוּן ווער ידע [זען "ידע" דניאל 52:9; ישעיהו 3:35] אויבּ דו האָסט נגע די מלכות פאַר
אַזאַ עת ווי זאת? 51 האָט אֶסתֵר אמר שוב מרדכין:
61 הלך כנס איין כּל ייִדן וואָס מצא זיך אין
שוּשַן, אוּן צום פאַר מיר, אוּן איר זאָלט
נישט אכל אוּן נישט שתה 3 טעג, לָיְלָה אוּן
יוֹם; אויך איך אוּן מײַנע נערות וועלן אַזוי
צום. אוּן אַזוי וועל איך בוא צום מלך, וואָס
איז נישט לויט דת; אוּן אַז איך וועל אבד, וועל
איך אבד [זען יוחנן 61:3]. 71 איז מרדכי עבר, אוּן האָט עשׂה
[זען "עשׂה" ירמיהו 6-5:32; ישעיהו
9:35] אַזוי ווי אַלע וואָס
אֶסתֵר האָט אים צוה.
אסתר5
1 אוּן
עס איז געווען אויפן יוֹם השלילי [זען https://www.youtube.com/watch?v=1crRDvVL5eY
https://www.youtube.com/watch?v=TTp_fEgDEvE
], האָט אֶסתֵר
זיך לבש מַלכות, אוּן האָט זיך עמד אין חָצֵר
בּית המלך הפנימית אַקעגן בּית המלך; אוּן
דער מלך איז ישב [זען "ישב"
הושע 5-4:3; זכריה 31-11:6] אויף
זײַן כִּסֵּא מלכות אין בּית המלכות, אַקעגן
דעם פּתח הבּית. 2 איז ווי דער מלך האָט ראה
אֶסתֵר המלכה עמד אין חָצֵר, האָט זי נשׂא [זען ישעיה 4:35] חן געווען אין זײַנע אויגן, אוּן דער
מלך האָט ישט צו אסתרן דעם שרביט הזהב וואָס
אין זײַן יָד, אוּן אֶסתֵר האָט קרב, אוּן האָט
נגע [זען "נגע" ישעיהו 4:35] דעם שפּיץ שרביט. 3 האָט דער מלך
צו איר אמר: וואָס איז דיר, אֶסתֵר המלכה? אוּן
וואָס איז דײַן בקשה? אַפילו בּיז אַ האלבּער
מלכות זאָל דיר נתן [זען
ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] ווערן. 4 האָט אֶסתֵר אמר: אויבּ דעם
מלך איז טוב, זאָל דער מלך אוּן הָמָן בוא הַיּוֹם
צו דעם מִשְתֵּה וואָס איך האָבּ פאַר אים
עשׂה. 5 האָט דער מלך אמר: מהר אַהער הָמָנען,
צו עשׂה דאָס דבר פוּן אסתרן. אוּן דער מלך
אוּן הָמָן זײַנען בוא [זען
"בוא," בראשית 01:94; ירמיהו 6-5:32; חגי 9-7:2; זכריה
9:9] צו דעם מִשְתֵּה וואָס
אֶסתֵר האָט עשׂה. 6 אוּן דער מלך האָט אמר צו
אסתרן אויף דעם משתה הַיַּיִן: וואָס דײַן
שאלה, און עס וועט זיין נתן דיר, אוּן וואָס
דײַן בקשה, אַפילו בּיז אַ האַלבּער מלכות
וועט עשׂה [זען "עשׂה" ירמיהו
6-5:32; ישעיהו 9:35] ווערן. 7 האָט
אֶסתֵר ענה אוּן האָט אמר: מיין שאלה אוּן מיין
בקשה: 8 אויבּ איך האָבּ מצא חֵן אין די אויגן
פוּן מלך, אוּן אויבּ דעם מלך איז טוב צו נתן
[זען "נתן" ישעיהו 41:7; 9:35;
5:9; חגי 9-7:2] מיין שאלה אוּן
צו עשׂה מיין בקשה זאָל דער מלך אוּן הָמָן
בוא צו דעם מִשְתֵּה וואָס איך וועל זיי עשׂה;
אוּן מחר וועל איך עשׂה אַזוי ווי דאָס דבר
פוּן המלך. 9 אוּן הָמָן איז יצא [זען ישעיהו 01-1:11; מיכה 1:5] אין יום ההוא שָׂמֵחַ אוּן מיט
טוב לֵב. אָבּער ווי הָמָן האָט ראה מרדכין
אין שער המלך, אַז נישט ער האָט זיך קום אוּן
נישט ער האָט זיך זוע פאַר אים, אַזוי איז הָמָן
מלא געוואָרן מיט חֵמָה אויף מרדכין. 01 אָבּער
הָמָן האָט זיך התאפק [אפק], אוּן ער איז בוא
אין זײַן בּית אוּן האָט שלח [זען "שלח" מלאכי 1:3] אוּן געבראַכט זײַנע אֹהבים, אוּן זײַן
אִשָּה זֶרֶש. 11 אוּן הָמָן האָט ספר פאַר זיי
זײַן כבוד עשירות, אוּן זײַנע רב בָנִים, אוּן
כל וואס דער מלך האָט אים גדל, אוּן ווי אַזוי
ער האָט אים נשׂא איבּער די שׂרים אוּן די עבדים
פוּן המלך. 21 אוּן הָמָן האָט אמר: אויך האָט
אֶסתֵר המלכה נישט געלאָזט בוא קיינעם מיטן
המלך צו דעם מִשְתֵּה וואָס זי האָט עשׂה נאָר
בּלויז מיך, אוּן אויך אויף מחר בין איך קרא
צו איר מיטן המלך. 31 אָבּער דאָס אלץ איז מיר
נישט שָוָה, כל עת וואָס איך ראה מרדכי דעם
ייִדן ישב [זען "ישב" הושע
5-4:3; זכריה 31-11:6] אין שער המלך.
41 האָט צו אים אמר זײַן אִשָּה זֶרֶש, אוּן
אַלע זײַנע אֹהבים: זאָל מען עשׂה אַ עץ 05 אמָּה
גָּבֹהּ, אוּן אין דער בוקר אמר דעם מלך, מע
זאָל תלה [זען שמואל ב 01:81] אויף עס מרדכין; אוּן בוא שׂמח
מיט דעם מלך צום מִשְתֵּה. איז די זאַך יטב
פאַר הָמָנען, אוּן ער האָט עשׂה הָעֵץ [זען דברים 32:12; גלט' 31:3].
אסתר6
1 בַּלָיְלָה
ההוּא האָט זיך נדד דער שנה [זען דניאל 2:21] פוּן
מלך, אוּן ער האָט אמר בּרענגען דעם ספר-הזכרוֹנות
פוּן די דברי הימים, אוּן זיי זײַנען קרא געוואָרן
פאַרן המלך. 2 איז מצא געוואָרן כתב אַז מרדכי
האָט נגד אויף בגתָנאָ אוּן תֶרֶש, די 2 סריסים
פוּן המלך, פוּן די שומרי הסף, וואָס האָבּן
בקש צו שלח אַ יָד אויפן מלך אַחַשוֵרוֹש. 3
האָט דער מלך אמר: וואָס פאַר אַ יְקָר אוּן
גדולה איז עשׂה [זען "עשׂה"
ירמיהו 6-5:32; ישעיהו 9:35] געוואָרן
מרדכין על זה? האָבּן אמר די נערים פוּן המלך,
זײַנע משָרתים: קיין זאַך איז מיט אים נישט
עשׂה [זען "עשׂה" ירמיהו 6-5:32;
ישעיהו 9:35] געוואָרן. 4 האָט
דער מלך אמר: ווער איז אין חָצֵר? אוּן הנה הָמָן
בוא צו חָצֵר בּית המלך החיצונה, צו אמר דעם
מלך, מע זאָל תלה מרדכין אויף הָעֵץ [זען כיפא א 42:2; קור"א 12:5; רומ' 01:5;
דברים 32:12; גלט' 31:3] וואָס
ער האָט כון פאַר אים. 5 האָבּן די נערים פוּן
המלך צו אים אמר: הנה עמד הָמָן אין חָצֵר. האָט
דער מלך אמר: זאָל ער בוא. 6 איז הָמָן בוא, אוּן
דער מלך האָט צו אים אמר: וואָס דאַרף מען עשׂה
מיט איש וואָס דער מלך חפץ אים יְקָר? האָט
הָמָן אמר בּײַ זיך אין לֵב: וועמען וועט דער
מלך חפץ עשׂה יְקָר יוֹתֵר מיר? 7 אוּן הָמָן
האָט אמר צום מלך: איש וואָס דער מלך חפץ אים
יקר 8 זאָל מען בּרענגען לבוש מלכות וואָס
דער מלך האָט זיך דערין לבש, אוּן סוּס וואָס
דער מלך איז אויף אים רכב, אוּן וואָס אַ כתר
מלכות איז נתן געוואָרן אויף זײַן קאָפּ. 9
אוּן מע זאָל נתן [זען "נתן"
ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] דאָס לבוש אוּן דעם סוּס אויף דער יָד
איש פוּן די שׂרים פוּן המלך, די פרתמים, אוּן
מע זאָל לבוש דעם איש וואָס דער מלך חפץ אים
יקר, אוּן מע זאָל אים רכב אויפן סוּס דורך
דער רחוֹב פוּן עִיר, אוּן קרא פאַר אים: אַזוי
ווערט עשׂה [זען "עשׂה" ירמיהו
6-5:32; ישעיהו 9:35] צו דעם איש
וואָס דער מלך חפץ אים יקר. 01 האָט דער מלך אמר
צו הָמָנען: מהר אוּן לקח דאָס לבוש אוּן דעם
סוּס, אַזוי ווי דו האָסט דבר, אוּן עשׂה אַזוי
צו מרדכי דעם ייִדן וואָס ישב [זען "ישב" הושע 5-4:3; זכריה 31-11:6] אין שער המלך; זאָלסט נישט לאָזן
נפל אַ דבר פוּן אַלע וואָס דו האָסט דבר. 11
האָט הָמָן לקח [זען "לקח"
ישעיהו 8:35; זכריה 31-11:6; 31:11] דאָס לבוש אוּן דעם סוּס, אוּן ער האָט
לבש מרדכין, אוּן האָט אים רכב דורך דער רחוב
פוּן עִיר, אוּן האָט פאַר אים קרא: אַזוי ווערט
עשׂה [זען "עשׂה" ירמיהו 6-5:32;
ישעיהו 9:35] צו דעם איש וואָס
דער מלך חפץ אים יקר. 21 אוּן מרדכי האָט זיך
שוב [זען "שוב" הושע 5-4:3; יכריה
7:31] צום שער המלך. אָבּער
הָמָן איז נדחף [דחף] אַהיים, אָבֵל אוּן מיט
חפה רֹאש. 31 אוּן הָמָן האָט ספר זײַן אִשָּה
זֶרֶש אוּן אַלע זײַנע אֹהבים אלץ וואָס אים
האָט קרה. האָבּן זײַנע חכמים אוּן זײַן אִשָּה
זֶרֶש אמר צו אים: אויבּ פוּן ייִדישן זרע איז
דער מרדכי וואָס דו האָסט חלל נפל פאַר אים,
וועסטוּ נישט יכל אַקעגן אים, נאָר נפל וועסטוּ
נפל פאַר אים. 41 ווי זיי דבר [זען "דבר" ישעיהו 41-01:7] נאָך מיט אים, אַזוי זײַנען בוא דעם
סריסים פון המלך, אוּן נגע [זען ישעיה 4:35] און
בהל צו בּרענגען הָמָנען צו דעם מִשְתֵּה וואָס
אֶסתֵר האָט עשׂה.
אסתר7
1 אוּן
דער מלך אוּן הָמָן זײַנען בוא [זען "בוא," בראשית 01:94; ירמיהו 6-5:32;
חגי 9-7:2; זכריה 9:9] צו שתה
בּײַ אֶסתֵר המלכה [זען שיר
השירים 8:6]. 2 אוּן דער מלך
האָט אמר צו אסתרן אויך אויפן 2טן טאָג, בּײַם
משתה הַיַּיִן: וואָס נאָר דײַן שאלה, אֶסתֵר
המלכה, וועט דיר נתן [זען
ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] ווערן, אוּן וואָס נאָר דײַן בקשה, אַפילו
בּיז אַ האַלבּער מלכות וועט עשׂה [זען "עשׂה" ירמיהו 6-5:32; ישעיהו
9:35] ווערן. 3 האָט אֶסתֵר
המלכה ענה אוּן האָט אמר: אויבּ איך האָבּ מצא
חֵן אין דײַנע אויגן, מלך, אוּן אויבּ דעם מלך
איז טוב, זאָל מיר מיין נפש [זען נפש פוּן משיח אן אשם ישעיהו 01:35] נתן ווערן אויף מיין שאלה, אוּן
עַמִּי אויף מיין בקשה. 4 וואָרעם מיר זײַנען
נמכר [מכר] געוואָרן, איך אוּן עַמִּי, צום שמד,
צום הרגען, אוּן אבד [זען
יוחנן 61:3]; אוּן ווען מיר
וואָלטן נמכר [מכר] געוואָרן פאַר עבדים אוּן
פאַר שפחות [זען יואל 2:3] וואָלט איך החרש [חרש], ווייל דער
צר איז נישט שוה צו דעם נֶזֶק מלך. 5 האָט זיך
אמר דער מלך אַחַשוֵרוֹש, אוּן האָט אמר צו
אֶסתֵר המלכה: ווער איז דער, אוּן וווּ איז
דער, וואָס זײַן לֵב האָט אים מלא אַזוי וואָס
צו עשׂה? 6 האָט אֶסתֵר אמר: אן איש אַ צַר אוּן
אַן אוֹיֵב, דער דאזיקער הָרָע הָמָן. אוּן
הָמָן האָט זיך נבעת [בעת] פאַר דעם מלך אוּן
דער מלכה. 7 אוּן דער מלך איז קום [זען "קום" במדבר 71:42; הושע 2:6] אין זײַן חֵמָה פוּן דעם משתה
הַיַּיִן, אוּן איז אַרײַן אין דעם גַּנָּה
בִּיתָן; אוּן הָמָן האָט זיך עמד צו בקש זײַן
נפש בּײַ אֶסתֵר המלכה, וואָרעם ער האָט ראה
אַז רָעָה איז כלה אויף אים פוּן מלך. 8 אוּן
ווי דער מלך האָט זיך שוב [זען "שוב" הושע 5-4:3; יכריה 7:31] פוּן דעם גנה בִּיתָן אין בּית
משתה הַיַּיִן, אוּן הָמָן נפל אויף דעם מִטָּה
וואָס אֶסתֵר איז דערויף. האָט דער מלך אמר:
הגם צו כבש די מלכה בּײַ מיר אין בּית? ווי דאָס
דבר איז יצא פוּן פֶּה המלך, אַזוי האָט מען
חפה פני הָמָן. 9 האָט אמר חַרבוֹנָה, איינער
פוּן די סריסים פאַרן מלך: גַּם הנה הָעֵץ גבֹהּ
05 אמה עמד בְּבֵית הָמָן וואס חָמָן עשׂה פאַר
מרדכין, דעם וואָס האָט דבר צום טוב על המלך.
האָט דער מלך אמר: תלה [זען
דברים 32:12; גלט' 31:3] אים אויף
דערויף. 01 האָט מען תלה [זען
דברים 32:12; גלט' 31:3] הָמָנען
אויף הָעֵץ וואָס ער האָט כון פאַר מרדכין,
אוּן דער חֵמָה פוּן המלך האָט זיך שכךְ.
אסתר8
1 אין יום
ההוא האָט דער מלך אַחַשוֵרוֹש נתן צו אֶסתֵר
המלכה דאָס בּית פוּן הָמָן דעם צוֹרֵר-היהודים
[זען יוחנן א 22:2; התג' 8-1:7;
7:31; 5-1:41]. אוּן מרדכי איז
בוא [זען "בוא," בראשית 01:94;
ירמיהו 6-5:32; חגי 9-7:2; זכריה 9:9] פאַרן המלך, וואָרעם אֶסתֵר האָט אים
נגד, מַה הוּא לָהּ. 2 אוּן דער מלך האָט סור
זײַן טבעת וואָס ער האָט עבר פוּן הָמָנען,
אוּן האָט אים נתן [זען ישעיהו
41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] מרדכין;
אוּן אֶסתֵר האָט שׂים מרדכין איבּער בּית
הָמָן. 3 אוּן אֶסתֵר האָט יסף דבר פאַרן המלך,
אוּן זי איז נפל [זען "נפל"
ישעיהו 91:62; אוּן זען תהלים 01:61 אוּן ישעיהו
01-9:35 אוּן דניאל 2:21, תחִיַּת הַמֵּתים אין מָשִיחַ] פאַר זײַנע רגלים, אוּן האָט בכה
אוּן חנן בּײַ אים, צו עבר דאָס רָעָה פוּן
הָמָן דעם אָגָגי, אוּן זײַן מחשבה וואָס ער
האָט חשב אַקעגן די ייִדן. 4 האָט דער מלך יושֶט
[ישט] צו אסתרן דעם שרבט הזהב, אוּן אֶסתֵר האָט
זיך קום אוּן האָט זיך עמד פאַרן המלך. 5 אוּן
זי האָט אמר: אויבּ דעם מלך איז טוב, אוּן אויבּ
איך האָבּ מצא חֵן פאַר אים, אוּן די זאַך איז
כָשֵר פאַרן המלך, אוּן איך בין טובה אין זײַנע
אויגן, זאָל כתב ווערן צו שוב די בּריוו, די
מחשבה פוּן הָמָן בֶּן הַמדָתאָן, דעם אַגָגי,
וואָס ער האָט כתב צו אבד [זען יוחנן 61:3] די ייִדן
אין כּל מדינות פוּן המלך. 6 וואָרעם ווי וועל
איך יכל און ראה דאָס רָעָה וואָס וועט מצא
עַמִּי? אוּן ווי וועל איך יכל און ראה דעם
אַבְדָן פוּן מיין מולדת? 7 האָט דער מלך אַחַשוֵרוֹש
אמר צו אֶסתֵר המלכה אוּן צו מרדכי דעם ייִדן:
הִנֵּה, בּית הָמָן האָבּ איך נתן צו אסתרן,
אוּן אים האָט מען תלה אויף הָעֶץ, ווייל ער
האָט שלח יָד אויף די ייִדן. 8 אוּן איר, כתב
וועגן די ייִדן, אַזוי ווי עס איז טוֹב אין
אײַערע אויגן, אין שֵם פוּן המלך, אוּן חתם
מיט דעם טבעת פוּן המלך, וואָרעם אַ כְּתָב
וואָס איז כתב אין שֵם פוּן המלך, אוּן חתם
מיטן טבעת פוּן המלך, איז נישט צו שוב. 9 זײַנען
קרא געוואָרן די סופרים [סֹפֵר] פוּן מלך אין
עֵת ההיא, אין 3טן חוֹדש, דאָס איז חוֹדש סיון,
32טן טאָג אין אים; אוּן עס איז כתב געוואָרן
אַזוי ווי אַלע וואָס מרדכי האָט צוה, צו די
ייִדן, אוּן צו די סאַטראַפן, אוּן די פחות
[פחה], אוּן די שׂרים פוּן די מדינות וואָס פוּן
הוֹדוּ בּיז כּוּש, 721 מדינות; איטלעכער מדינה
לויט איר כתב, אוּן איטלעכן עם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ
חיים מפשע עמי] לויט זײַן
לשון, אוּן צו די ייִדן לויט זייער כתב אוּן
לויט זייער לשון. 01 אוּן מע האָט כתב אין שֵם
פוּן המלך אַחַשוֵרוֹש, אוּן חתם מיטן טבעת
פוּן המלך, אוּן שלח בּריוו דורך דער יָד פוּן
די רצים אויף סוּסים [סוּס], רכב אויף רֶכֶש
פוּן די אחשתרן רמך, 11 אַז דער מלך האָט נתן
די ייִדן וואָס אין כל עִיר, זיך קהל, אוּן זיך
צו עמד [זען "עמד" ישעיהו
01-1:11] פאַר זייער נפש [זען נפש פוּן משיח אן אשם ישעיהו
01:35], צו שמד, צו הרגען, אוּן
אבד כּל חֵיל עם אוּן דער מדינה וואָס וועלן
צור זיי מיט די טַף אוּן די נָשִים, אוּן צו
בזז זייער שלל [זען "שלל"
ישעיה 21:35], 21 אין יוֹם אחד
אין כּל מדינות פוּן המלך אַחַשוֵרוֹש, אין
31טן טאָג פון 21טן חוֹדש, דאָס איז חוֹדש אָדָר.
31 דער פתשגן פוּן דעם כְּתָב זאָל נתן ווערן
פאַר דָּת אין כל מדינה, גלה פאַר כּל העמים,
אוּן די ייִדן זאָלן זײַן עתוּד פאַר דעם יוֹם
הזה זיך נקם צו זײַן אָן זייערע אויבים. 41 זײַנען
די רצים, די רֹכבים אויף רכש אחשתרן, יצא אין
בהל אוּן דחף אויף דעם דבר המלך, אוּן דער דת
איז נתן געוואָרן אין דער בִּירָה שוּשַן.
51 אוּן מרדכי איז יצא [זען
ישעיהו 01-1:11; מיכה 1:5] פוּן
פאַרן המלך אין לבוש מלכות פוּן תכלת אוּן
חוּר, מיט אַן עֲטֶרֶ זהב גדולה, אוּן אַ תכריך
[זען יוחנן 6-5:02] פוּן בּוּץ אוּן פורפל. אוּן די עִיר
שוּשַן האָט צהל אוּן זיך שׂמח. 61 בּײַ די ייִדן
איז געווען אורה אוּן שִׂמְחַה אוּן שׂשׂן
אוּן יקר. 71 אוּן אין כל מדינה אוּן אין כל עִיר,
וווּ מקום דער דבר המלך אוּן זײַן דת איז נגע
[זען ישעיה 4:35], איז געווען ששון-ושמחה בּײַ ייִדן,
אַ משתה אוּן אַ יָום-טוב. אוּן רבּים פוּן
די עמי הָאָרֶץ האָבּן זיך מתיהדית [התיהד, יָהַד; זען רומ' 92-82:2; https://www.youtube.com/watch?v=FrHr7XuDBSM
https://www.youtube.com/watch?v=rgdehAR7j9g
https://www.youtube.com/watch?v=TTp_fEgDEvE
https://www.youtube.com/watch?v=Sr5vcLaqfhc
], ווײַל די
פחד-היהודים איז נפל [זען
"נפל" ישעיהו 91:62; אוּן זען תהלים 01:61 אוּן ישעיהו
01-9:35 אוּן דניאל 2:21, תְּחִיַּת הַמֵּתִים אין
מָשִיחַ] אויף זיי.
אסתר9
1 אוּן
אין 21טן חוֹדש, דאָס איז חוֹדש אָדָר, אין 31טן
טאָג אין אים, ווען דער דבר המלך אוּן זײַן
דת איז נגע [זען ישעיה 4:35] צום עשׂה [זען
"עשׂה" ירמיהו 6-5:32; ישעיהו 9:35] ווערן, אין דעם יוֹם וואָס די אויבים
פוּן די ייִדן האָבּן שׂבּר צו שלט איבּער
זיי, אוּן עס איז געוואָרן נהפך [הפך], אַז זיי,
די ייִדן, האָבּן שלט איבּער זייערע שָונאים,
2 האָבּן זיך קהל די ייִדן אין זייערע ערים,
אין כּל מדינות פוּן המלך אַחַשוֵרוֹש צו שלח
יָד אויף די וואָס האָבּן בקש אויף זיי רָעָה;
אוּן קיינער איז נישט עמד [זען "עמד" ישעיהו 01-1:11] אַקעגן זיי, וואָרעם זייער פחד איז נפל
[זען "נפל" ישעיהו 91:62; אוּן
זען תהלים 01:61 אוּן ישעיהו 01-9:35 אוּן דניאל
2:21, תְּחִיַּת הַמֵּתים אין מָשִיחַ] אויף כּל עמים. 3 אוּן כּל שׂרים
פוּן די מדינות, אוּן די סאַטראַפן, אוּן די
פחות [פחה], אוּן דעם עֹשׂי המלאכה פון מלך,
האָבּן נשׂא [זען ישעיה 4:35] די ייִדן, וואָרעם די פחד מרדכין
איז נפל [זען "נפל" ישעיהו
91:62; אוּן זען תהלים 01:61 אוּן ישעיהו 01-9:35 אוּן
דניאל 2:21, תְּחִיַּת הַמֵּתים אין מָשִיחַ] אויף זיי. 4 ווײַל מרדכי איז געווען
גָדוֹל אין בּית המלך, אוּן זײַן שֹׁמַע איז
הלך אין כּל מדינות; וואָרעם דער אִיש מרדכי
איז געוואָרן הולך און גדול. 5 אוּן די ייִדן
האָבּן נכה [זען ישעיה 4:35] צווישן אַלע זייערע אויבים אַ
מכּה פוּן חֶרֶב אוּן הרג אוּן אַבְדָן, אוּן
זיי האָבּן עשׂה [זען "עשׂה"
ירמיהו 6-5:32; ישעיהו 9:35] מיט
זייערע שָונאים לויט זייער רצון. 6 אוּן אין
דער בִּירָה שוּשַן האָבּן די ייִדן הרג אוּן
אבד 005 איש. 7 אויך פַּרשַנדָתאָ, אוּן דַלפון,
אוּן אַספָּתאָ, 8 אוּן פוֹרָתאָ, אוּן אַדַלְיאָ,
אוּן אַרידָתאָ. 9 אוּן פַּרמַשתּאָ, אוּן אַריסַי,
אוּן אַרידַי אוּן וַיזָתאָ, 01 די 01 בני הָמָן
בֶּן הַמּדָתאָן, דעם צוֹרֵר-הַיהודים [זען יוחנן א 22:2; התג' 8-1:7; 7:31; 5-1:41], האָבּן זיי הרג; אָבּער צום בִּזָּה
האָבּן זיי נישט שלח זייער יָד. 11 אין יום ההוא
איז בוא [זען "בוא," בראשית
01:94; ירמיהו 6-5:32; חגי 9-7:2; זכריה 9:9] די מִסְפַּר פוּן די הרוגים אין
דער בִּירָה שוּשַן, פאַר דעם מלך. 21 האָט דער
מלך אמר צו אֶסתֵר המלכה: אין דער בִּירָה שוּשַן
האָבּן די ייִדן הרג אוּן אבד 005 איש, אוּן 01
בְּנֵי הָמָן; וואָס שוין האָבּן זיי עשׂה
[זען "עשׂה" ירמיהו 6-5:32; ישעיהו
9:35] אין די שאר מדינות פוּן
המלך! אוּן וואָס נאָר דײַן שאלה, וועט דיר
נתן [זען ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9;
חגי 9-7:2] ווערן, אוּן וואָס
נאָך דײַן בקשה, וועט אויך עשׂה [זען "עשׂה" ירמיהו 6-5:32; ישעיהו 9:35] ווערן. 31 האָט אֶסתֵר אמר: אויבּ
דעם מלך איז טוב, זאָל אויך מחר נתן [זען ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] ווערן די ייִדן וואָס אין שוּשַן
צו עשׂה אַזוי ווי דער דת פוּן הַיּוֹם; אוּן
די 01 בני הָמָנען זאָל מען תלה אויף הָעֵץ.
41 האָט המלך אמר אַז אַזוי זאָל עשׂה [זען "עשׂה" ירמיהו 6-5:32; ישעיהו
9:35] ווערן, אוּן אַ דת איז
נתן געוואָרן אין שוּשַן; אוּן די 01 בְּנֵי
הָמָנען האָט מען תלה. 51 אוּן די ייִדן וואָס
אין שוּשַן האָבּן זיך קהל אויך אין 41טן טאָג
פון חוֹדש אָדָר, אוּן האָבּן הרג אין שוּשַן
003 איש; אָבּער צום בִּזָּה האָבּן זיי נישט
שלח זייער יָד. 61 אוּן די שאר ייִדן וואָס אין
די מדינות פוּן המלך האָבּן זיך קהל, אוּן זיך
עמד פאַר זייער נפש [זען
נפש פוּן משיח אַן אשם ישעיהו 01:35], אוּן זיי זײַנען נוח געוואָרן פוּן
זייערע אויבים, אוּן האָבּן הרג פוּן זייערע
שָונאים 000,57; אָבּער צום בִּזָּה האָבּן זיי
נישט שלח זייער יָד. 71 דאָס איז געווען אין
31טן טאָג פון חוֹדש אָדָר; אוּן אין 41טן אין
אים האָבּן זיי נוח, אוּן האָבּן אים עשׂה פאַר
אַ יוֹם משתה אוּן אַ שִׂמְחַה. 81 אָבּער די
ייִדן וואָס אין שוּשַן האָבּן זיך קהל אין
31טן אוּן אין 41טן טאָג אין אים, אוּן אין 51טן
טאָג אין אים האָבּן זיי נוח, אוּן האָבּן אים
עשׂה פאַר אַ יוֹם משתה אוּן אַ שִׂמְחַה. 91
דעריבער עשׂה די ייִדן פוּן די פרוזים, די וואָס
ישב [זען "ישב" הושע 5-4:3; זכריה
31-11:6] אין ערי הפרזות, אין
41טן טאָג פון חוֹדש אָדָר אַ שִׂמְחַה אוּן
אַ משתה אוּן אַ יָום-טוב, מיט שלח-מָנות פוּן
איש צו זיין רֵעַ. 02 אוּן מרדכי האָט כתב די
דאָזיקע זאַכן, אוּן ער האָט שלח [זען "שלח" מלאכי 1:3] בּריוו צו כּל ייִדן וואָס אין כּל מדינות
פוּן המלך אַחַשוֵרוֹש, די קרובים אוּן די
רחוקים, 12 צו קום אויף זיי, אַז זיי זאָלן עשׂה
דעם 41טן טאָג פון חוֹדש אָדָר, אוּן דעם 51טן
טאָג אין אים, כּל שָנָה און שָנָה, 22 אַזוי
ווי די ימים וואָס די ייִדן זײַנען נוח געוואָרן
פוּן זייערע אויבים, אוּן דעם חוֹדש וואָס
איז זיי נהפך [הפך] געוואָרן פוּן יָגוֹן אין
אַ שִׂמְחַה, אוּן פוּן אבל אין אַ יָום-טוב;
זיי צו עשׂה פאַר יְמֵי משתה אוּן שִׂמְחַה,
מיט שלח-מָנות פוּן איש צו זיין רֵעַ, אוּן
מתנות צו אביונים. 32 אוּן די ייִדן האָבּן קבל
וואָס זיי האָבּן חלל צו עשׂה אוּן וואָס מרדכי
האָט צו זיי כתב. 42 וואָרעם הָמָן בֶּן הַמדָתאָן,
דער אַגָגי, דער צוֹרֵר כּל ייִדן [זען יוחנן א 22:2], האָט חשב אויף די ייִדן זיי אבד [זען יוחנן 61:3], אוּן ער האָט נפל אַ פּוּר, דאָס איז
הגוֹרל, זיי צו המם אוּן זיי אבד. 52 אָבּער אַז
זי איז בוא [זען "בוא," בראשית
01:94; ירמיהו 6-5:32; חגי 9-7:2; זכריה 9:9] פאַרן המלך, האָט ער אמר מיט אַ בּריוו,
אַז זײַן מחשבה רעה וואָס ער האָט חשב אויף
די ייִדן, זאָל זיך שוב [זען
"שוב" הושע 5-4:3; זכריה 7:31]
אויף זײַן קאָפּ; אוּן מע האָט תלה אים אוּן
זײַנע בָּנִים אויף הָעֵץ. 62 דעריבער האָט
מען קרא די דאָזיקע ימים פוּרים, אויף דעם שֵם
פּוּר. דערפאר, פוּן וועגן די דברים פוּן דעם
דאָזיקן אִגֶּרֶת, אוּן וואָס זיי האָבּן זיך
ראה דערפון, אוּן וואָס זיי איז געשען, 72 האָבּן
די ייִדן קום אוּן קבל אויף זיך, אוּן אויף
זייערע זרע, אוּן אויף אַלע וואָס נלוה [לוה]
זיך אָן זיי, אַז עס זאָל נישט עבר ווערן, צו
היה עשׂה די דאָזיקע 2 ימים, אַזוי ווי עס איז
כתב וועגן זיי, אוּן לויט זייער זמן, כּל שָנָה
וְשָנָה. 82 אוּן די דאָזיקע ימים זאָלן זכר
ווערן, אוּן עשׂה ווערן אין כל דָור, כל משפחה,
כל מדינה, אוּן כל עִיר; אוּן די דאָזיקע יְמֵי
הפּוּרים זאָלן נישט עבר ווערן פוּן צווישן
ייִדן, אוּן זייער זכר זאָל נישט סוף בּײַ זייערע
זרע. 92 אוּן אֶסתֵר המלכה [זען שיר השירים 8:6],
בַּת אַביחַיִלן, אוּן מרדכי דער ייִד, האָבּן
כתב מיט כל תֹּקֶף [זען יוחנן
31:1], צו קום דעם דאָזיקן 2טן
אִגֶּרֶת וועגן פּוּרים. 03 אוּן ער האָט שלח
בּריוו צו כּל ייִדן, צו די 721 מדינות פוּן מלכות
פון אַחַשוֵרוֹש, מיט דברים פוּן שלוֹם אוּן
אמת, 13 אַז זיי זאָלן קום די דאָזיקע יְמֵי
הפּוּרים אין זייערע זמן, אַזוי ווי מרדכי
דער ייִד אוּן אֶסתֵר המלכה האָבּן קום אויף
זיי, אוּן אַזוי ווי זיי האָבּן קום אויף זייערע
נפש אוּן אויף זייערע זרע, די דברי הצומות אוּן
זייער זעקה. 23 אוּן מאמר אסתר האָט קום די דאָזיקע
דברי פּוּרים; אוּן עס איז כתב געוואָרן אין
אַ סֶפֶר.
אסתר01
1 אוּן
דער מלך אַחַשוֵרוֹש האָט שים אַ מַס אויפן
הָאָרֶץ, אוּן אויף די אִיִּים פוּן ים. 2 אוּן
כל מעשה פוּן זײַן תּוֹקֶף [זען יוחנן 31:1] אוּן
זײַנע גבורות, אוּן די פָּרָשָה פוּן גדולה
פון מרדכי וואָס דער מלך האָט אים גדל, זיי
זײַנען שוין כתב אין דעם סֵפֶר דברי הימים
מלכים פוּן מָדַי אוּן פָרַס. 3 וואָרעם מרדכי
דער ייִד איז געווען דער משנה למלך פוּן אַחַשוֵרוֹשן,
אוּן גָדוֹל בּײַ ייִדן, אוּן רצה בּײַ זײַנע
רֹב אחים [זען "אחים" תהלים
(22)32-(61)71:22, http://www.youtube.com/watch?v=6Xnhzw_A9fU
, זען אויך ישעיהו 5:35; זכריה
01:21; משיח בּן דוד דקרוּ חי אויפן בוים, שמואל
ב 41:81]. ער האָט דרש טוֹב פאַר
זײַן עם [זען "עמי" ישעיהו
8:35, כּי נגזר מארץ חיים מפשע עמי], אוּן דבר צום שלוֹם פאַר זײַן כּל
זרע [זען ישעיה 01,5:35].