דָניאֵל
פוּן
ארטאדאקסיש חסידיש יידיש בביל
קאפירייט
( C ) 5102
אמנים למען ישראל. אַלע רעכט רעזערווירט
דניאל1
1 אין
3טן שָנָה פוּן דער מלכות פוּן יהוֹיָקִים
[זען ירמיה 32-22:63;
https://www.youtube.com/watch?v=1DGhhA4eqCY
https://www.youtube.com/watch?v=oZ8wl8icPPs
https://www.youtube.com/watch?v=mgHanyveQ0I
https://www.youtube.com/watch?v=4h-MtY0FQRw
https://www.youtube.com/watch?v=FrHr7XuDBSM
] מלך יהודה, איז בוא [זען "בוא," בראשית 01:94; ירמיהו 6-5:32;
חגי 9-7:2; זכריה 9:9] נבוּכַדנֶאצַּר
מלך בּבל אויף ירושָלַיִם, אוּן האָט צור אויף
איר. 2 אוּן אֲדֹנִי האָט נתן [זען ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] אין זײַן יָד יהוֹיָקים מלך יהודה,
אוּן קצת פוּן די כלים פוּן בּית האלוקים, אוּן
ער האָט זיי געבּראַכט קיין אֶרֶץ שִנעָר,
אין בּית פוּן אלוקיו; אוּן די כלים האָט ער
געבּראַכט אין דער אוצר פוּן אלוקיו. 3 אוּן
המלך האָט אמר אַשפּנַז דעם רב פוּן זײַנע
סריסים, בּרענגען פוּן די בְּנֵי-יִשְרָאֵל,
אוּן פוּן דעם זרע המלוּכה, אוּן פוּן די פרתמים,
4 ילדים וואָס אין זיי איז נישטא קיין מאוּם,
אוּן טובי מראה, אוּן שׂכל אין כּל חכמות, אוּן
יֹדעֵי דעַת, אוּן בִינֵי מַדָּע, אוּן וואָס
האָבּן כוֹחַ צו עמד אין הֵיכַל פוּן המלך;
אוּן זיי למד דעם סֵפֶר אוּן דעם לשון פוּן
די כַּשדים. 5 אוּן המלך האָט זיי מנה אַ דבר
יום ביומו פוּן דעם פת-בּג המלך, אוּן פוּן
דעם ווײַן וואָס ער שתה, אוּן גדל זיי 3 שָנָה,
אוּן צום מקצת פוּן זיי, זאָלן זיי זיך עמד
[זען "עמד" ישעיהו 01-1:11] פאַרן מלך. 6 זײַנען געווען צווישן
זיי פוּן בּני-יהודה, דָניאֵל, חנַניָה, מישָאֵל,
אוּן עַזַריָה. 7 אוּן דער שׂר פוּן די סריסים
האָט זיי שמות, אוּן ער האָט שׂים דָניאֵלן
בּלטשאַצַר, אוּן חנַניָהן שַדרַך, אוּן מישָאלן
מֵישַך, אוּן עַזַריָהן עַבד-נגוֹ. 8 אוּן דָניאֵל
האָט זיך שׂים אין לֵב, אַז ער זאָל זיך נישט
התגאל [גאל] מיט דעם פת-בּג המלך, אוּן מיט דעם
ווײַן וואָס ער שתה, אוּן ער האָט בקש פוּן
דעם שׂר פוּן די סריסים, אַז ער זאָל זיך נישט
דאַרפן התגאל [גאל]. 9 אוּן האלוקים האָט נתן
[זען ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי
9-7:2] דָניאֵלן חֶסֶד אוּן
רחמים בּײַ דעם שַׂר פוּן די סריסים. 01 אָבּער
דער שׂר פוּן די סריסים האָט אמר צו דָניאֵלן:
איך האָבּ ירא פאַר אֲדֹנִי המלך וואָס האָט
מנה אײַער מאכל אוּן אײַער משתה, טאָמער וועט
ער ראה אײַערע פנימער זעף ווי בּײַ ילדים פוּן
אײַער גיל, אוּן איר וועט חוב מײַן קאָפּ פאַרן
המלך. 11 האָט דָניאֵל אמר צו דעם מֶלְצָר וואָס
דער שׂר פוּן די סריסים האָט מנה איבּער דָניאֵלן,
חנַניָהן, מישָאֵלן, אוּן עַזַריָהן: 21 נסה,
נא, דײַנע עבדים 01 טעג, אוּן זאָל מען אונדז
נתן [זען "נתן" ישעיהו 41:7;
9:35; 5:9; חגי 9-7:2] פוּן זֵרֹעַ
צום אכל, אוּן מַיִם צום שתה. 31 אוּן זאָל ראה
פאַר דיר אונדזער מראה אוּן דאָס מראה פוּן
די ילדים וואָס אכל דעם פּת-בג המלך; אוּן אַזוי
ווי דוּ וועסט ראה, עשׂה מיט דײַנע עבדים. 41
האָט ער שמע [זען "שמע" בראשית
81:22; ישעיהו 51:25; דברים 51:81] צו זיי אין דער דאָזיקער דבר, אוּן ער
האָט זיי נסה 01 ימים. 51 אוּן מקצת פוּן די 01
ימים, האָט זייער מראה אויסגעוויזן טוב, אוּן
זיי זײַנען געווען בָּרִיא אויפן בשׂר, פוּן
כּל הילדים וואָס האָבּן אכל דעם פת-בּג המלך.
61 אַזוי פלעגט דער מלצר נשׂא זייער פת-בּג,
אוּן דעם ווײַן פון זייער משתה, אוּן פלעגט
זיי נתן [זען "נתן" ישעיהו
41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] זרעֹנים.
71 אוּן די דאָזיקע 4 ילדים, זיי האָט האלוקים
נתן [זען ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9;
חגי 9-7:2] מדע אוּן שׂכל אין
כּל סֵפֶר אוּן חכמה; אוּן דָניאֵל האָט פאַרשטאָנען
כּל חֲזוֹן אוּן חלוֹמות. 81 אוּן מקצת פוּן
די ימים וואָס המלך האָט זיי אמר צו בּרענגען,
האָט זיי דער שׂר פוּן די סריסים געבּראַכט
פאַר נבוכַדנֶצַרן. 91 אוּן המלך האָט מיט זיי
דבר; אוּן צווישן זיי אַלעמען איז נישט מצא
געוואָרן אַזאַ ווי דָניאֵל, חנַניָה, מישָאֵל,
אוּן עַזַריָה; אוּן זיי זײַנען עמד פאַרן
המלך. 02 אוּן אין כּל דבר פוּן חכמה פון בִּינָה
וואָס המלך האָט בּײַ זיי בקש, האָט ער זיי
מצא 01 מאָל העכער ווי כּל חרטם אוּן אַשָף וואָס
אין זײַן כּל מלכות. 12 אוּן דָניאֵל איז היה
בּיז דעם 1טן שָנָה פוּן המלך כוֹרֶש [זען דָניאֵל 1:01; זען ישעיה 82:44;
8-1:54; מלכים אַ 2:31; זכריה 21-11:6 און זייערע נעמען
געגעבן פריערדיק צו זייער קרובישאַפט: כוֹרֶש,
יֹאשִיָּהוּ און יחושע/ישוּע, זען עזרא 8:3;
נחמיה 8:21 יחושע איז ישוע און "משיח (צמח) איז
שמו (שמו איז ישועס שֵם, זכריה 21-11:6)"
https://www.youtube.com/watch?v=rNdrW7tjhcU
].
דניאל2
1 אוּן
אין 2טן שָנָה פוּן מלכות נבוּכַדנצַר האָבּן
זיך נבוכַדנֶצַרן חלם חלוֹמות, אוּן זײַן רוּחַ
איז געווען התפעם [פעם], אוּן זײַן שֵנָה [זען דָניאֵל 2:21] איז אים נהיתה [היה]. 2 האָט המלך אמר
קרא די חַרטום, אוּן די אשף, אוּן די כשף, אוּן
די כַּשדים, כדי זיי זאָלן נגד המלך זײַנע חלוֹמות;
אוּן זיי זײַנען בוא [זען
"בוא," בראשית 01:94; ירמיהו 6-5:32; חגי 9-7:2; זכריה
9:9] אוּן האָבּן זיך עמד
פאַרן המלך. 3 האָט המלך צו זיי אמר: מיר האָט
זיך חלם אַ חלום, אוּן מײַן רוּחַ איז פעם, צו
ידע דעם חלום. 4 האָבּן די כַּשדים דבר צו המלך
אין אַראַמיש: צו עלמין חיא, מלך! אמר דעם חלום
צו דײַנע עבדים, אוּן מיר וועלן חוה דעם פשר
[פיתרון חלוֹמות]. 5 האָט זיך ענה המלך אוּן
האָט אמר צו די כַּשדים: די מלה איז בּײַ מיר
אזדא: אויבּ איר מאכט מיך נישט ידע דעם חלום
אוּן זײַן פשר [פיתרון חלוֹמות], וועט איר אין
הדמין תתעבדוּן [עבד] ווערן, אוּן אײַערע בּתּים
וועלן שׂוּם ווערן פאַר נולו. 6 אויבּ אָבּער
איר וועט חוה דעם חלום אוּן זײַן פשר, וועט
איר קבל פוּן מיר מתנא אוּן נבזבה אוּן גרויס
יקר; אָבּער חוה מיר דעם חלום אוּן זײַן פשר.
7 האָבּן זיי ענה אַ צווייט מאָל, אוּן אמר:
זאָל המלך אמר דעם חלום צו זײַנע עבדים, אוּן
מיר וועלן חוה דעם פשר. 8 האָט זיך ענה המלך
אוּן האָט אמר: יציב ידע איך אַז איר ווילט
זבן צײַט, ווײַל איר חזה אַז די מלה איז בּײַ
מיר אזדא, 9 אַז אויבּ איר מאַכט מיך נישט ידע
דעם חלום, איז בּלויז איין דת פאַר אײַך; וואָרעם
איר האָט זמן צו אמר פאַר מיר כדב אוּן שחת,
בּיז די עדן וועט זיך שנא. דעריבּער אמר מיר
דעם חלום, אוּן איך וועל ידע אַז איר קענט מיר
חוה זײַן פשר. 01 האָבּן די כַּשדים ענה פאַרן
מלך אוּן אמר: נישטא אַן אֱנָש אויף יבשת וואָס
קען חוה די מלה פוּן המלך; וואָרעם כל רב אוּן
שליט מלך האָט נישט שאל אַזאַ מלה פוּן כל חרטֹם,
אָדער אשף, אָדער כַּשְׂדָי. 11 אוּן די מלה
וואָס המלך שאל איז יקיר, אוּן קיין אַנדערער
וואָס קען דאָס חוה פאַר המלך איז נישטא, להן
די אלוקין וואָס זייער מדר איז נישט מיט כל
בּשׂר. 21 איבּער דעם איז המלך אין בנס געוואָרן,
אוּן ער איז קצף שׂגיאן, אוּן האָט אמר צו אבד
[זען "אבד" יוחנן 61:3] כּל חכמים פוּן בּבל. 31 אוּן דער
דת איז נפק, אוּן די חכמים האָבּן געזאָלט קטל
ווערן, אוּן מע האָט בעא דָניאֵלן אוּן זײַנע
חברים זיי צו קטל. 41 דעמאָלט האָט דָניאֵל תוב
מיט עטא אוּן טעם אַריוֹך דעם רב טבח פוּן המלך,
וואָס איז נפק צו קטל די חכמים פוּן בּבל. 51
ער האָט זיך ענה אוּן האָט אמר צו אַריוֹך דעם
שליט פוּן המלך: פארוואס איז דער דת אַזוי חצף
פוּן פאַר המלך? דעמאָלט האָט אַריוֹך געמאכט
ידע דָניאֵלן די זאַך. 61 איז דָניאֵל עלל אוּן
האָט בעא בּײַם מלך, אַז ער זאָל אים נתן [זען "נתן" ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי
9-7:2] זמן, כדי צו חוה המלך
דעם פשר. 71 דעמאָלט איז דָניאֵל אזל אין זײַן
בּית, אוּן האָט געמאכט ידע די זאַך צו זײַנע
חברים, חנַניָהן, מישָאֵלן, אוּן עַזַריָהן.
81 כדי זיי זאָלן בעא רחמין בּײַ אַ-לָהּ שְמַיָּא
[זען דָניאֵל ז, יג, זען ענני
מלך המשיח, תרגום צו דברי הימים ג, כד] וועגן דעם דאָזיקן רָז, אַז דָניאֵל
אוּן זײַנע חברים זאָלן נישט אבד [זען יוחנן 61:3] ווערן מיט די שאר חכמים פוּן בּבל. 91
דעמאָלט איז דער רָז גלה געוואָרן צו דָניאֵלן
אין אַ חזוּ פוּן דער לָיְלָה. האָט דעמאָלט
דָניאֵל ברך צו אַ-לָהּ אין שְמַיָּא [זען דָניאֵל ז, יג, זען ענני מלך
המשיח, תרגום צו דברי הימים ג, כד]. 02 דָניאֵל האָט זיך ענה אוּן האָט
אמר: ברך זאָל זײַן דער שֵם פוּן אַ-לָהּ פוּן
עלמא ועד; וואָרעם חכמה אוּן גבורה זײַנען
זײַנע, 12 אוּן ער שנא די עדן אוּן די זמן; ער
העדה [עדה] מלכים, אוּן קום מלכים; ער יהב חכמה
צו די חכמים, אוּן מנדע צו די וואָס ידע בִּינָה.
22 ער גלה די עמיק אוּן די סתר, ער ידע [זען "ידע" דָניאֵל 52:9; ישעיהו 3:35] וואָס אין דער חֹשֶךְ אוּן די
נהיר שרא בּײַ אים. 32 דיך, אַ-לָהּ פוּן מײַנע
אבות, איך ידא אוּן שבח, וואָס דוּ האָסט מיר
יהב חכמה אוּן גבורה, אוּן האָסט מיך אַצונד
געמאכט ידע וואָס מיר האָבּן בעא פוּן דיר;
וואָס די מלה פוּן מלך האָסטוּ אונדז געמאכט
ידע. 42 פוּן וועגן דעם איז דָניאֵל עלל צו אַריוֹכן,
וועמען המלך האָט מנה אבד די חכמים פוּן בּבל;
ער איז אזל אוּן האָט צו אים אַזוי אמר: זאָלסט
נישט אבד [זען "אבד" יוחנן
61:3] די חכמים פוּן בּבל;
עלל מיך פאַר המלך, אוּן איך וועל חוה המלך
דעם פשר. 52 דעמאָלט האָט אַריוֹך עלל דָניאֵלן
אויף בהל פאַרן מלך, אוּן האָט צו אים אַזוי
אמר: איך האָבּ שכח אַ גבר פוּן די גלות בּני
יהודה, וואָס וועט המלך מאכן ידע דעם פשר. 62
האָט המלך ענה און אמר צו דָניאֵלן וואָס זײַן
שֵם איז געווען בלטשאַצַר: קענסטוּ מיך מאכן
ידע דעם חלום וואָס איך האָבּ חזה, אוּן זײַן
פשר? 72 האָט ענה דָניאֵל פאַר המלך, אוּן האָט
אמר: דעם רָז וואָס המלך שאל קיין חכמים, אשף,
חרטֹם, גזר, המלך נישט יכל צו חוה. 82 אָבּער
פאַראַן אַ-לה אין שמיא וואָס גלה רזין, אוּן
ער האָט געלאָזט ידע המלך נבוּכַדנֶאצַּר
וואָס וועט געשען אין אחרית יומיא. דײַן חלום,
אוּן די חזו פוּן דײַן קאָפּ אויף דײַן מִשְכָּב,
זײַנען דּנָה הוּא: 92 דיר, מלך, זײַנען סלק רעיון
אויף דײַן מִשְכָּב, וואָס וועט געשען נאכדעם,
אוּן דער וואָס גלה רזיא [רז] האָט דיך געלאָזט
ידע וואָס וועט געשען. 03 אוּן איך, נישט ווײַל
אין מיר איז דאָ מער חכמה פוּן כּל חיּיּא,
איז מיר דער דאָזיקער רזא גלה געוואָרן, נײַערט
כדי מע זאָל דעם פשר מאכן ידע צו המלך, אוּן
זאָלסט פאַרשטיין [בין] די רעיוֹנות פוּן דײַן
לֵב. 13 דוּ, מלך, האָסט חזה, אוּן הנה עס איז
אַ שגיא צֶלֶם. די דאָזיקע צֶלֶם איז געווען
רב, אוּן זײַן זיו איז געווען יתיר; עס איז קום
פאַר דיר, אוּן זײַן רֵו איז געווען דחל. 23 די
דאָזיקע צֶלֶם, זײַן קאָפּ איז געווען פוּן
זָהָב טב, זײַן חדי אוּן זײַן דרע פוּן כֶּסֶף,
זײַן מעא אוּן זײַן ירכה פוּן נחשת, 33 זײַן
שָק פוּן פּרזל, זײַן רגלים [זען תהלים 71:22], טייל
פוּן זיי פוּן פּרזל אוּן טייל פוּן זיי פוּן
חסף. 43 האָסטוּ חזה בּיז אַן אֶבֶן האָט זיך
התגזר [גזר], אוּן עס נישט דורך ידין, און האָט
מחא די צֶלֶם אויף זײַן רגלים פוּן פּרזל אוּן
חסף, אוּן האָט זיי דקק. 53 דעמאָלט זײַנען דקק
געוואָרן אין חד דאָס פּרזל, די חסף, דאָס נחשת,
דאָס כֶּסֶף, אוּן דאָס זָהָב, אוּן זיי זײַנען
געוואָרן אַזוי ווי עוּר פוּן אדר קיט, אוּן
דער ווינט האָט זיי נשׂא [זען "נשׂא" ישעיהו 21:35; ויקרא 22:61], אוּן קיין אתר איז פוּן זיי נישט
שכח געוואָרן. אוּן דער אֶבֶן וואָס האָט מחא
די צֶלֶם איז געוואָרן אַ טוּר רב, אוּן האָט
מלא די כּל ארע [זען מתי
41:42]. 63 דאָס איז דער חלום;
אוּן מיר וועלן אמר פאַר המלך זײַן פשר. 73 דוּ,
מלך, מלך מלכים, וואָס א-לה שמיא האָט דיר יהב
מלכות, חסן, אוּן תקֹף, אוּן יקר, 83 אוּן בכל-די
עס דור בּני אנש, חיות פוּן בַּר, אָדער עוֹף
הַשָמָיִם, האָט ער יהב אין דײַן יָד, אוּן
דיך געמאכט שלט איבּער זיי אַלעמען. דוּ בּיסט
דער קאָפּ פוּן זָהָב. 93 אוּן נאָך דיר וועט
קום [זען "קום" במדבר 71:42;
הושע 2:6] אַן אַנדער מלכו,
ארע פוּן דיר, אוּן נאָך אַן אַנדערע אַ 3טן
מלכו, פוּן נחשת, וואָס וועט שלט איבּער דער
כּל ארע. 04 אוּן אַ 4טן מלכו וועט זײַן תקיף
אַזוי ווי פּרזל; וואָרעם פּרזל דקק אוּן חשל
אַלצדינג, אוּן אַזוי ווי פּרזל וואָס רעע,
אַזוי וועט עס אַלע די דאָזיקע דקק אוּן רעע.
14 אוּן וואָס דוּ האָסט חזה די רגלים אוּן די
אֶצְבַּעת, טייל פוּן זיי חסף פון פחר אוּן
טייל פוּן זיי פּרזל. די טייטש איז: עס וועט
זײַן אַ מלכו פלג, אוּן פוּן דער נצבה פוּן
פּרזל וועט זײַן אין איר, אַזוי ווי דוּ האָסט
חזה פּרזל מערב [ערב] מיט חסף טִין. 24 אוּן די
אֶצְבַּעת פוּן די רגלים, טייל פוּן זיי פּרזל
אוּן טייל פוּן זיי חסף, די טייטש איז : טייל
פוּן דער מלכות וועט זײַן תקיף, אוּן טייל פוּן
איר וועט זײַן תבירה [תבר]. 34 אוּן וואָס דוּ
האָסט חזה פּרזל ערב מיט חסף טין. די טייטש
איז : זיי וועלן זיך ערב דורך דעם זֶרַע אנשא,
אָבּער זיי וועלן זיך נישט דבק פאראייניקט,
הא אַזוי ווי פּרזל ערב זיך נישט מיט חסף. 44
אוּן אין די טעג פון די דאָזיקע מלכים וועט
א-לה שמיּא קום אַ מלכו וואָס וועט לעלמין נישט
חבל ווערן [זען לוקס 33:1;
יוחנן 63:81], אוּן די מלכות
וועט נישט שבק ווערן צו קיין עם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ
חיים מפשע עמי] אחר; זי וועט
דקק אוּן סוף אַלע די דאָזיקע מלוכות, אוּן
זי וועט קום לעלמיא. 54 דוּ האָסט חזה ווי פוּן
טוּר האָט זיך התגזר [גזר] אַן אֶבֶן און עס
נישט דורך ידין, אוּן האָט דקק דאָס פּרזל,
דאָס נחשת, די חסף, דאָס כֶּסֶף, אוּן דאָס זָהָב,
דאָס האָט דער א-לה רב געלאָזט ידע המלך וואָס
נאכדעם וועט געשען; אוּן יציב איז דער חלום,
אוּן מהימן [אמן] איז זײַן פשר. 64 דעמאָלט איז
המלך נבוּכַדנֶאצַּר נפל [זען "נפל" ישעיהו 91:62; אוּן זען תהלים
01:61 אוּן ישעיהו 01-9:35 אוּן דָניאֵל 2:21, תחִיַּת
הַמֵּתים אין מָשִיחַ] אויף
זײַן פנים, אוּן ער האָט זיך סגד צו דָניאֵלן;
אוּן ער האָט אמר צו בּרענגען מנחה אוּן ניחוח
צו נסךְ צו אים. 74 המלך האָט זיך ענה צו דָניאֵלן,
אוּן האָט אמר: מן קשט אַז א-להכון איז א-להּ
פוּן א-להין, אוּן מרא פוּן מלכים, אוּן דער
אַנטפלעקער פוּן רזין, אַז דוּ האָסט יכל צו
גלה דעם דאָזיקן רָז. 84 דעמאָלט האָט המלך רבה
דָניאֵלן, אוּן האָט אים יהב מתנות, רברבן שגיא,
אוּן אים געמאכט פאַר שלט איבּער כּל מדינה
פוּן בּבל, אוּן פאַר רב סגן איבּער כּל חכמים
פוּן בּבל. 94 אוּן דָניאֵל האָט בעא בּײַם מלך,
אוּן ער האָט מנה שַדרַכן, מֵישַכן, אוּן עַבד-נגוֹן,
אויף דער עבידה פוּן דער מדינה פוּן בּבל; אוּן
דָניאֵל איז געווען אין תרע מלכּא.
דניאל3
1 המלך
נבוּכַדנֶאצַּר האָט עבד אַ צֶלֶם פוּן זָהָב,
וואָס זײַן רוּם איז געווען 06 אַמָּה, זײַן
פתי 6 אַמָּה; ער האָט עס קום אין בקעא דוראָ,
אין דער מדינה פוּן בּבל. 2 אוּן המלך נבוּכַדנֶאצַּר
האָט שלח [זען "שלח" מלאכי
1:3] צו כנש די סאַטראַפן,
די סגן, אוּן די פחה, די אדרגזר, די גדבריא, די
דתבר, די תפתיא, אוּן כּל שלטניּא פוּן דער
מדינה, צו אתה צו דער חנכה פוּן דער צֶלֶם, וואָס
המלך נבוּכַדנֶאצַּר האָט קום. 3 דעמאָלט האָבּן
זיך כנש די סאַטראַפן, די סגן, אוּן די פחה,
די אדרגזר, די גדבריא, די דתבר, די תפתיא, אוּן
כּל שלטניּא פוּן דער מדינה, צו דער חנכה פוּן
דער צֶלֶם, וואָס דער מלך נבוּכַדנֶאצַּר האָט
קום; אוּן זיי האָבּן זיך קום אַקעגן דער צֶלֶם,
וואָס נבוּכַדנֶאצַּר האָט קום. 4 אוּן אַ כָּרוֹז
האָט קרא בחיל: מענטשן, אומות, און יענע פון
יעדער לשון דעם איז וואס איר זענען אמר צו טאן:
5 בּעת איר וועט שמע דעם קל פוּן דעם קֶרֶן,
פלייט, קיתרוס, סבּכא, כִּנּוֹר, סומפיניה,
אוּן כּל זן זמרא, זאָלט איר נפל אוּן זיך סגד
צו דער צֶלֶם זהב, וואָס המלך נבוּכַדנֶאצַּר
האָט קום. 6 אוּן ווער עס וועט נישט נפל אוּן
זיך סגד, וועט אין דער אייגענער שעה רמא ווערן
אין אַן אתון מיט נור יקד. 7 דעריבּער, אין יענער
זמן, ווי כּל עממיא [זען
דניאל 41:7] האָבּן שמע [זען "שמע" בראשית 81:22; ישעיהו 51:25;
דברים 51:81] דעם קל פוּן דעם
קֶרֶן, פלייט, קיתרוס, סבּכא, כִּנּוֹר, אוּן
כּל זן זמרא, אַזוי זײַנען כּל עממיא, אומות,
אוּן לשוֹנות, נפל אוּן האָבּן זיך סגד צו דער
צֶלֶם זהב, וואָס המלך נבוּכַדנֶאצַּר האָט
קום. 8 דעריבּער האָבּן אין יענער זמן קרב מענער,
כַּשדים, אוּן האָבּן אכל קרץ אויף די ייִדן.
9 זיי האָבּן זיך ענה אוּן אמר צו המלך נבוּכַדנֶאצַּר:
לעלמין חיא זאָל המלך! 01 דוּ, מלך, האָסט שׂום
אַ טעם, אַז כּל אנש וואָס וועט שמע דעם קל פוּן
דעם קֶרֶן, פלייט, קיתרוס, סבּכא, כִּנוֹר, סומפיניה,
אוּן כּל זן זמרא, זאָל נפל אוּן זיך סגד צו
דער צֶלֶם זהב; 11 אוּן ווער עס וועט נישט נפל
אוּן זיך סגד, זאָל יתרמא [רמא] ווערן אין אַן
אתוּן מיט נוּר יקד. 21 זײַנען פאַראַן ייִדישע
מענער וואָס דוּ האָסט מנה אויף דער עבּידה
פוּן דער מדינה פוּן בּבל, שַדרַך, מֵישַך,
אוּן עַבד-נגוֹ; די דאָזיקע מענער שׂום נישט
טעם אויף דיר, מלך, צו דײַן געטער פלח [זען
"פלח"
טייטש "דינען אֱלֹהוּת"; די דרײַ אָרטאָדאָקסיש
ייִדישע מענער וועט נישט דינען ווי אֱלֹהוּת
דער געטער פון נבוּכַדנֶאצַּר, אָבּער אַלע
פֿעלקער וועלן דינען ווי אֱלֹהוּת (אַראַמיש
"פלח", זען דניאל 41-31:7) די משיח בַר אֱנָש,
טייטש
משיח איז נישט אַן אֱלִיל; משיח איז אֱלֹהוּת,
זען דניאל 41-31:7;
https://www.youtube.com/watch?v=pO-RK4B0tjM
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=K3mT40GWHMQ
https://www.youtube.com/watch?v=7-FmFDWKohU
https://www.youtube.com/watch?v=5YW_VKZ6b4Q
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=PxQnTcDJQGE
https://www.youtube.com/watch?v=WQuAr1yWxM0
] זיי נישט, אוּן צו דער צֶלֶם זהב
וואָס דוּ האָסט קום, סגד זיי זיך נישט. 31 דעמאָלט
האָט נבוּכַדנֶאצַּר מיט רגז אוּן חֵמָה אמר
צו בּרענגען שַדרַכן, מֵישַכן, אוּן עַבד-נגוֹן.
זײַנען די דאָזיקע מענער דעמאָלט געבּראַכט
געוואָרן פאַרן מלך. 41 האָט זיך ענה נבוּכַדנֶאצַּר
אוּן האָט אמר צו זיי: איז דאָס צדא, שַדרַך,
מֵישַך, אוּן עַבד-נגוֹ, וואָס איר פלח [זען
"פלח"
טייטש "דינען אֱלֹהוּת"; די דרײַ אָרטאָדאָקסיש
ייִדישע מענער וועט נישט דינען ווי אֱלֹהוּת
דער געטער פון נבוּכַדנֶאצַּר, אָבּער אַלע
פֿעלקער וועלן דינען ווי אֱלֹהוּת (אַראַמיש
"פלח", זען דניאל 41-31:7) די משיח בַר אֱנָש,
טייטש
משיח איז נישט אַן אֱלִיל; משיח איז אֱלֹהוּת,
זען דניאל 41-31:7;
https://www.youtube.com/watch?v=pO-RK4B0tjM
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=K3mT40GWHMQ
https://www.youtube.com/watch?v=7-FmFDWKohU
https://www.youtube.com/watch?v=5YW_VKZ6b4Q
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=PxQnTcDJQGE
https://www.youtube.com/watch?v=WQuAr1yWxM0
] נישט צו מײַן געטער, אוּן איר סגד
זיך נישט צו דער צֶלֶם זהב, וואָס איך האָבּ
קום? 51 אַצונד, אויבּ איר זײַט עתים, אַז בּעת
איר וועט שמע דעם קל פוּן דעם קֶרֶן, פלייט,
קיתרוס, סבּכא, כִּנוֹר, אוּן סומפיניה, אוּן
כּל זן זמרא, זאָלט איר נפל אוּן זיך סגד צו
דער צֶלֶם, וואָס איך האָבּ עבד, אויבּ אָבּער
איר וועט זיך נישט סגד, וועט איר אין דער שעה
רמא ווערן אין אַן אתוּן מיט נוּר יקד; אוּן
ווער איז א-להּ, וואָס וועט אײַך שיזב פוּן
מײַן יָד? 61 האָבּן ענה שַדרַך, מֵישַך, אוּן
עַבד-נגוֹ, אוּן האָבּן אמר צום מלך: נבוּכַדנֶאצַּר,
אונדז חשח נישט אויף דעם דאָזיקן פתגם דיר
צו תוב. 71 אלוקינו, צו וועמען מיר פלח [זען
"פלח"
טייטש "דינען אֱלֹהוּת"; די דרײַ אָרטאָדאָקסיש
ייִדישע מענער וועט נישט דינען ווי אֱלֹהוּת
דער געטער פון נבוּכַדנֶאצַּר, אָבּער אַלע
פֿעלקער וועלן דינען ווי אֱלֹהוּת (אַראַמיש
"פלח", זען דניאל 41-31:7) די משיח בַר אֱנָש,
טייטש
משיח איז נישט אַן אֱלִיל; משיח איז אֱלֹהוּת,
זען דניאל 41-31:7;
https://www.youtube.com/watch?v=pO-RK4B0tjM
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=K3mT40GWHMQ
https://www.youtube.com/watch?v=7-FmFDWKohU
https://www.youtube.com/watch?v=5YW_VKZ6b4Q
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=PxQnTcDJQGE
https://www.youtube.com/watch?v=WQuAr1yWxM0
], קען אונדז שיזב פוּן דעם אתוּן
נוּר יקד; אוּן פוּן דײַן יָד, מלך, ער וועט
שיזב. 81 אוּן אַפילו אַז נישט, זיי ידע, מלך,
אַז צו דײַן געטער וועלן מיר נישט פלח [זען
"פלח"
טייטש "דינען אֱלֹהוּת"; די דרײַ אָרטאָדאָקסיש
ייִדישע מענער וועט נישט דינען ווי אֱלֹהוּת
דער געטער פון נבוּכַדנֶאצַּר, אָבּער אַלע
פֿעלקער וועלן דינען ווי אֱלֹהוּת (אַראַמיש
"פלח", זען דניאל 41-31:7) די משיח בַר אֱנָש,
טייטש
משיח איז נישט אַן אֱלִיל; משיח איז אֱלֹהוּת,
זען דניאל 41-31:7;
https://www.youtube.com/watch?v=pO-RK4B0tjM
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=K3mT40GWHMQ
https://www.youtube.com/watch?v=7-FmFDWKohU
https://www.youtube.com/watch?v=5YW_VKZ6b4Q
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=PxQnTcDJQGE
https://www.youtube.com/watch?v=WQuAr1yWxM0
], אוּן צו דער צֶלֶם זהב וואָס
דוּ האָסט קום, וועלן מיר זיך נישט סגד. 91 דעמאָלט
איז נבוּכַדנֶאצַּר מלא געוואָרן מיט חֵמָה,
אוּן דער צלם פוּן זײַן פנים האָט זיך שנא אַקעגן
שַדרַכן, מֵישַכן, אוּן עַבד-נגוֹן; האָט ער
זיך ענה אוּן האָט אמר אזא דעם אתוּן 7 מאָל
אַזוי חזה ווי מע דאַרף אים אזא. 02 אוּן גברים,
שטאַרקע מענער, וואָס אין זײַן חיל האָט ער
אמר צו כפת שַדרַכן, מֵישַכן, אוּן עַבד-נגוֹן,
אוּן רמא אין דעם אתון מיט נוּר יקד. 12 דעמאָלט
זײַנען די דאָזיקע אנשים כפת געוואָרן אין
זייערע סרבּל, זייערע פּטש, אוּן זייערע כרבּלה,
אוּן זייערע לבוש, אוּן מע האָט זיי רמא אין
דעם אתוּן מיט נוּר יקד. 22 דעריבּער, ווײַל
דאָס מלה פוּן המלך איז געווען חצף, אוּן דער
אתוּן איז געווען יתיר אזא, האָט די שביב פוּן
דעם נוּר קטל יענע גברים וואָס האָבּן סלק
שַדרַכן, מֵישַכן, אוּן עַבד-נגוֹן. 32 אוּן
די דאָזיקע 3 מענער, שַדרַך, מֵישַך, אוּן עַבד-נגוֹ,
זײַנען נפל כפת אין דעם אתוּן מיט נוּר יקד.
42 דעמאָלט האָט המלך נבוּכַדנֶאצַּר זיך תוה,
אוּן ער איז קום [זען "קום"
במדבר 71:42; הושע 2:6] בהל, אוּן
ער האָט זיך ענה צו זײַנע הדבר, אוּן האָט אמר:
האָבּן מיר נישט 3 מענער רמא כפת אין נוּר? האָבּן
זיי ענה אוּן אמר צום מלך: יציב, מלך. 52 האָט
ער זיך ענה אוּן האָט אמר: הנה חזה איך 4 מענער
הלך שרין [שרא] אין מיטן נוּר, אוּן קיין חבל
איז אויף זיי נישטא; אוּן דער רו פוּן דעם 4טן
איז דמה צו בר [זען "בר" תהלים
21:2; משלי 4:03;
זען יוחנן
3-1:1; https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=pO-RK4B0tjM
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=K3mT40GWHMQ
https://www.youtube.com/watch?v=7-FmFDWKohU
https://www.youtube.com/watch?v=5YW_VKZ6b4Q
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=PxQnTcDJQGE
https://www.youtube.com/watch?v=WQuAr1yWxM0
זען מתי
61:61; יוחנן 72:11, משיח דער זוּן פוּן דער אויבּערשטער
https://www.youtube.com/watch?v=-xLdH3YIECE
https://www.youtube.com/watch?v=QlYi2Wj48fE
https://www.youtube.com/watch?v=7BuR_eRp-zQ
] אלוקים.
62 דעמאָלט האָט נבוּכַדנֶאצַּר קרב צו דער
תרע פוּן דעם אתוּן מיט נוּר יקד; ער האָט ענה
אוּן אמר: שַדרַך, מֵישַך, אוּן עַבד-נגוֹ, עבדים
פון א-ל עליון [אויבערשטער], נפק, אוּן אתה אַהער.
דעמאָלט זײַנען שַדרַך, מֵישַך, אוּן עַבד-נגוֹ
נפק פוּן נוּר. 72 אוּן די סאַטראַפן, די סגן,
אוּן די פחה, אוּן די הדבר פוּן המלך, האָבּן
זיך כנש, אוּן האָבּן חזה די דאָזיקע מענער,
וואָס דאָס נוּר האָט נישט געהאַט קיין שלט
אויף זייערע גשם, אוּן די שׂער פוּן זייער קאָפּ
איז נישט התחרךְ [חרך] געוואָרן, אוּן זייערע
סרבּל האָבּן זיך נישט שנא, אוּן קיין ריח פוּן
נוּר איז נישט עדה זיי. 82 האָט ענה נבוּכַדנֶאצַּר
אוּן האָט אמר: ברך אלוקים די שַדרַכן, מֵישַכן,
אוּן עַבד-נגוֹן, וואָס ער האָט שלח [זען "שלח" מלאכי 1:3] זײַן מלאך [זען
משיח "מלאך" מלאכי 1:3
זען ישעיהו
61:84, דריי ווייזן זיך נאָך אָבער דארטן איז
ה' אחד; זען חוּט, קוהלת 21:4, חֶבֶל אחד, חוּט
מְשוּלָש; ה' איז מְשוּלָש נאָך אָבער אחד,
זען קדושה משלשת פון ה' אֲדֹנָי אחד, שמע ישראל
ה' אלוקינו ה' אחד, קדוש קדוש קדוש, עתיק יומיא
און בר אנש און רוח הקודש, דניאל 41-31:7, זען ספר
הזוהר ג, ב882; גייט דערפאר און מאַכט תּלמידים פוּן כל אוּמות, און זיי מיט דער מקוה טובל אין
מָשיחַס מקוה, רומ' 3:6, אין דעם נאָמען פוּן דעם אלוקים הָאָב,
און
פוּן
דעם
זוּן פוּן
דער אויבּערשטער, און פוּן דעם רוּחַ הַקוֹדֶש פון ה', זען משלי
4:03; יוח' 31:3; תהלים 6:33; ה' האָט מיך, חכמה, פארמאגן,
קנה, בראשית 1:4, אין אָנהייבּ פֿוּן זײַן דֶּרֶךְ,
קֶדֶם (פריער צו) מִפְעָל (אַקטן) מֵאָז (פון
דעמאָלט); במדבר 71:11; ישעיהו 61:36], אוּן האָט שיזב געווען זײַנע עבדים
וואָס האָבּן זיך התרחץ [רחץ] אויף אים, אוּן
האָבּן שנה דעם מלה המלך, אוּן יהב זייערע גשם,
כדי זיי זאָלן נישט פלח [זען
"פלח"
טייטש "דינען אֱלֹהוּת"; די דרײַ אָרטאָדאָקסיש
ייִדישע מענער וועט נישט דינען ווי אֱלֹהוּת
דער געטער פון נבוּכַדנֶאצַּר, אָבּער אַלע
פֿעלקער וועלן דינען ווי אֱלֹהוּת (אַראַמיש
"פלח", זען דניאל 41-31:7) די משיח בַר אֱנָש,
טייטש
משיח איז נישט אַן אֱלִיל; משיח איז אֱלֹהוּת,
זען דניאל 41-31:7;
https://www.youtube.com/watch?v=pO-RK4B0tjM
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=K3mT40GWHMQ
https://www.youtube.com/watch?v=7-FmFDWKohU
https://www.youtube.com/watch?v=5YW_VKZ6b4Q
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=PxQnTcDJQGE
https://www.youtube.com/watch?v=WQuAr1yWxM0
] אוּן זיך נישט סגד צו קיין א-לה
אַחוץ צו אלוקיהם. 92 פוּן מיר ווערט שׂום [שׂים]
אַ טעם אַז כּל עם [זען "עמי"
ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ חיים מפשע עמי], אומה, אוּן לשון, וואָס וועט אמר
מיט שָלוּ אויף אלוקי שַדרַכן, מֵישַכן, אוּן
עַבד-נגוֹן, זאָל אין שטיקער עבד ווערן, אוּן
זײַן בּית זאָל שוה ווערן פאַר אַ נְוָלוּ
; וואָרעם עס איז נישטא קיין אַנדער א-לה וואָס
קען אַזוי נצל [זען "נצל"
מיכה 01:4; 1:5]. 03 דעמאָלט האָט
המלך הצלח [צלח] שַדרַכן, מֵישַכן, אוּן עַבד-נגוֹן,
אין דער מדינה פוּן בּבל. 13 [1:4] המלך נבוּכַדנֶאצַּר
צו כּל עממיּא, אומות, אוּן לשוֹנות, וואָס
דור אויף דער כּל ארעא : אײַער שלם זאָל זיך
שׂגא! 23 [2:4] די את [זען "אות"
ישעיה 41:7] אוּן די ווונדער
וואָס דער א-להא עליא האָט פאר מיר עבד איז
שפר פאַר מיר צו חוה. 33 [3:4] זײַנע את [זען "אות" ישעיה 41:7], ווי רב! און זײַנע תְּמַהּ, ווי
תקיף! זײַן מלכות איז אַ מלכות עלם, אוּן זײַן
שלטן שטיט פוּן דָור צו דָור.
דניאל4
1 [4:4] איך
נבוּכַדנֶאצַּר בין געווען שְלֵה אין מײַן
בּית, אוּן רענן אין מײַן הֵיכַל. 2 [5:4] האָבּ
איך אַ חלום חזה אוּן ער האָט מיך דחל, אוּן
הרהֹר אויף מײַן מִשְכָּב, אוּן חזו פוּן מײַן
קאָפּ האָבּן מיך בהל. 3 [6:4] דעריבּער איז פוּן
מיר שום געוואָרן אַ טעם, צו בּרענגען פאַר
מיר כּל חכמים פוּן בּבל, אַז זיי זאָלן מיך
מאַכן ידע דעם פשר פוּן דעם חלום. 4 [7:4] דעמאָלט
זײַנען עלל די חַרטומים, די אשף, די כַּשדים,
אוּן די גזר, אוּן איך האָבּ אמר מײַן חלום
פאַר זיי, אָבּער זיי האָבּן מיך נישט געמאכט
ידע זײַן פשר. 5 [8:4] אָבּער עד אחרין איז עלל
פאַר מיר דָניאֵל, וואָס שמוֹ [זען "שמוֹ" זכריה 21-11:6] איז בלטשאצַר, אַזוי ווי דער שֵם פוּן
אֱלֹקָי, אוּן וואָס דער רוּחַ אלוקים קדושים
איז אין אים; אוּן איך האָבּ אמר מײַן חלום
פאַר אים: 6 [9:4] בּלטשאַצַר, דוּ רב פוּן די חַרטומים,
וואָס איך ידע [זען "ידע"
דָניאֵל 52:9; ישעיהו 3:35] אַז
דער רוּחַ אלוקים קדשים איז אין דיר, אוּן כל
רז איז פוּן דיר נישט אנס, די חזו פוּן מײַן
חלום וואָס איך האָבּ חזה אוּן זײַן פשר אמר.
7 [01:4] אוּן דאָס זײַנען די חזו פוּן מײַן קאָפּ
אויף מײַן מִשְכָּב: איך האָבּ חזה, אוּן הנה
אַן עֵץ איז אין מיטן ארע, אוּן זײַן רוּם איז
געווען שַׂגִּיא. 8 [11:4] איז געוואַקסן דער עֵץ
תקף געווארן, בּיז זײַן רוּם האָט מטה צום שָמַיִם,
אוּן זײַן חזוֹת איז געווען בּיז צום סוף כל
ארעא. 9 [21:4] זײַנע עפי זײַנען געווען שיין, אוּן
זײַן אֵב שׂגיא, אוּן מזוֹן פאַר אַלעמען איז
אויף אים געווען; אוּנטער אים האָבּן זיך הטלל
[טלל] די חיות פוּן בר, אוּן אין זײַנע ענף האָבּן
דור די צפרי השמים, אוּן פוּן אים האָבּן זיך
התזין [זון] כּל בשׂר [זען
"בשׂר" תהלים 9:61]. 01 [31:4] האָבּ
איך חזה אין די חזו פוּן מײַן קאָפּ אויף מײַן
מִשְכָּב, אוּן הנה אַן עיר אוּן אַ קדיש האָט
נחת פוּן שָמַיִם. 11 [41:4] האָט ער קרא אין דער
חיל, אוּן האָט אַזוי אמר: גדד דעם עֵץ, אוּן
קצץ זײַנע ענף, נתר זײַנע עפי, אוּן בדר זײַן
אֵב; זאָלן די חיות נוד פוּן אוּנטער אים, אוּן
די צפר פוּן זײַנע ענף. 21 [51:4] אָבּער דעם עקר
פוּן זײַנע שרש [זען ישעיה
1:11] שבק אין ארע, אוּן אין
אַן אסוּר פוּן פּרזל אוּן נחשת, צווישן די
דתא פוּן בר; אוּן פוּן דעם טוי פוּן שָמַיִם
זאָל ער צבע ווערן, אוּן מיט די חיות זאָל זײַן
זײַן חלק, צווישן עֵשֶׂב פוּן ארע. 31 [61:4] זײַן
לֵב זאָל מען שנא פוּן אנוש, אוּן אַ לֵב פוּן
אַ חיה זאָל אים יהב ווערן, אוּן 7 עדן זאָלן
חלף איבּער אים. 41 [71:4] לויט דער גזֵרה פוּן
די עירין איז דער פתגם, אוּן אַ מאמר פוּן די
קדושים איז די שאלה, כדי די לעבּעדיקע זאָלן
ידע, אַז דער אויבּערשטער איז שליט איבּער
דער מלכות פוּן אנוש, אוּן צו וועמען ער צבא
נתן ער זי, אוּן דעם שפל פוּן אנשים ער קום דערויף.
51 [81:4] דעם דאָזיקן חלום האָבּ איך, מלך נבוּכַדנֶאצַּר,
חזה, אוּן דוּ, בלטשאַצַר, אמר דעם פשר דערויף,
ווײַל כּל חכמים פוּן מײַן מלכות יכל מיך נישט
מאכן ידע דעם פשר; אָבּער דוּ כהל יאָ, ווײַל
דער רוּחַ אלוקים קדושים איז אין דיר. 61 [91:4]
דעמאָלט איז דָניאֵל, וואָס שמוֹ [זען זכריה 21-11:6] איז געווען בּלטשאַצַר, שמם געוואָרן
אַ שעה, אוּן זײַנע רעיוֹן האָבּן אים בהל.
האָט זיך ענה המלך אוּן האָט אמר: בּלטשאַצַר,
זאָל דער חלום אוּן דער פשר דיך נישט בהל. האָט
ענה בּלטשאַצַר אוּן האָט אמר: מָרִאי, דײַן
חלום אויף דײַנע פײַנט, אוּן זײַן פשר אויף
דײַנע שָונאים! 71 [02:4] דער עֵץ וואָס דוּ האָסט
חזה, וואָס איז געוואַקסן אוּן געוואָרן תקף,
אוּן זײַן רוּם האָט מטא בּיזן שָמַיִם, אוּן
זײַן חזות בּיז דער כּל ארע, 81 [12:4] אוּן זײַנע
עפי זײַנען געווען שיין, אוּן זײַן אֵב שׂגיא,
אוּן מזון פאַר אַלעמען איז אויף אים געווען;
וואָס אוּנטער אים האָבּן דור די חיות פוּן
בר, אוּן אין זײַנע ענף האָבּן שכן די צפר הַשָמָיִם
91 [22:4] דאָס בּיסט דוּ, מלך, וואָס דוּ בּיסט
רבה אוּן געוואָרן תקף, אוּן וואָס דײַן גרויסקייט
איז רבה אוּן האָט מטא בּיזן שָמַיִם, אוּן
דײַן שלטן בּיז סוף ארע. 02 [32:4] אוּן וואָס המלך
האָט חזה ווי אַן עיר, אַ קָדוֹש, האָט נחת פוּן
שָמַיִם, אוּן האָט אמר: גדד דעם עֵץ אוּן חבל
אים, אָבּער דעם עקר פוּן זײַנע שרש שבק איבּער
אין ארע, אוּן אין אֱסוּר פוּן פּרזל אוּן נחשת,
צווישן די דתא פוּן בר; אוּן פוּן דעם טוי פוּן
שָמַיִם זאָל ער צבע ווערן, אוּן מיט די חיות
פוּן בר זאָל זײַן זײַן חלק, בּיז 7 עדן וועלן
חלף איבּער אים 12 [42:4] דאָס, מלך, איז דער פשר,
אוּן עס איז די גזֵרה פוּן דעם אויבּערשטער
וואָס איז מטא אויף מראי המלך; 22 [52:4] מע וועט
דיך טרד פוּן אנש, אוּן מיט די חיות פוּן בר
וועט זײַן דײַן מדור, אוּן עשׂב ווי תוֹר וועט
מען דיך מאַכן טעם, אוּן מיט דעם טוי פוּן שָמַיִם
וועט מען דיך צבע, אוּן 7 עדן וועלן חלף איבּער
דיר; בּיז דוּ וועסט ידע אַז דער אויבּערשטער
שליט איבּער דער מלכות פוּן אנש, אוּן צו וועמען
ער צבא נתן ער זי. 32 [62:4] אוּן וואָס מע האָט
אמר, צו שבק דעם עקר פוּן די שרש [זען ישעיה 1:11] פוּן עֵץ [די טייטש איז]: דײַן מלכות
וועט דיר געגעבן צוריק ווען דוּ ידע אַז די
הימלען זײַנען די וואָס שליט. 42 [72:4] דעריבּער,
מלך, זאָל מײַן מְלֵךְ שפר פאַר דיר, אוּן פרק
דײַנע חטי דורך צדקה, אוּן דײַנע עויה דורך
חנן אויף די עני; אויבּ עס קען נאָך זײַן אַ
ארכה פאַר דײַן שלוה [זען
מַה"ש 22:8]." 52 [82:4] דאָס כּל
איז מטא אויפן מלך נבוּכַדנֶאצַּר. 62 [92:4] צום
סָוף פוּן 21 ירח איז ער הלך אויף דעם הֵיכַל
מלכות פוּן בּבל. 72 [03:4] האָט ענה המלך אוּן
האָט אמר: איז דאָס נישט די בּבל רב, וואָס איך
האָבּ בנה [זען "בנה" דָניאֵל
52:9] פאַר אַ בית מלכו מיט
מײַן תקף חסן, אוּן פאַר דעם יקר פוּן מײַן
הדר? 82 [13:4] דאָס מלה איז נאָך געווען אין פם
מלך, און איז נפל אַ קל פוּן שָמַיִם: דיר אמר
מען אָן, מלך נבוּכַדנֶאצַּר: די מלכות האָט
זיך עדא פוּן דיר. 92 [23:4] אוּן פוּן אנש וועט
מען דיך טרד, אוּן מיט די חיות פוּן בר וועט
זײַן דײַן מדור, עשׂב ווי תור וועט מען דיך
מאַכן טעם, אוּן 7 עדן וועלן חלף איבּער דיר;
בּיז דוּ וועסט ידע אַז דער אויבּערשטער שליט
איבּער דער מלכות פוּן אנש, אוּן צו וועמען
ער צבא נתן ער זי. 03 [33:4] אין דער אייגענער שעה
איז סוף געוואָרן דאָס מלה אויף נבוכַדנֶצַרן,
אוּן ער איז פוּן אנש טרד געוואָרן, אוּן עשׂב
ווי תור האָט ער אכל, אוּן פוּן דעם טוי פוּן
שָמַיִם איז צבע געוואָרן זײַן גשם, בּיז זײַנע
שׂער זײַנען רבה אַזוי ווי בּײַ נשרים, אוּן
זײַנע טפר אַזוי ווי בּײַ צפּר. 13 [43:4] אוּן
צום קצת יומים, האָבּ איך, נבוּכַדנֶאצַּר,
נטל מײַנע אויגן צום שָמַיִם, אוּן מײַן מנדע
האָט זיך תוב צו מיר, אוּן איך האָבּ ברך דעם
אויבּערשטער, אוּן שבח אוּן הדר דעם וואָס
חי עלם, וואָס זײַן שלטן איז אַ שלטן עלם, אוּן
זײַן מלכות איז אויף דוֹר-וורות. 23 [53:4] אוּן
כּל דור ארע זײַנען ווי גאָרנישט חשב; אוּן
לויט זײַן צבא עבד ער מיט דעם חיל הַשָמַיִם,
אוּן מיט די דור ארע, אוּן נישטא ווער זאָל
מחא זײַן יָד, אוּן אים אמר: וואָס טוּסטוּ?
33 [63:4] אין דער אייגענער שעה האָט מײַן מנדע
זיך תוב צו מיר, אוּן צו דעם יקר פוּן מײַן מלכות,
האָט מײַן הדר אוּן מײַן זיו זיך תוב צו מיר;
אוּן מײַנע הַדָּבַר אוּן מײַנע רברבן האָבּן
מיך בעא; אוּן איך בין תקן געוואָרן אין מײַן
מלכות, אוּן רבוּ יתיר איז מיר יסף געוואָרן.
43 [73:4] אַצונד איך, נבוּכַדנֶאצַּר, שבח אוּן
רום אוּן הדר המלך פוּן די הימלען, וואָס אַלע
זײַנע מעבד זײַנען קשט, אוּן זײַנע אֹרַח דין,
אוּן די וואָס הלך מיט גֵּוָה יכל ער השפל [שפל].
דניאל5
1 המלך
בלשאַצַר האָט עבד אַ לחם רב פאַר 000,1 פוּן
זײַנע רברבן, אוּן האָט שתה ווײַן מיט די 000,1.
2 האָט בלשאַצַר, אַז ער האָט טעם דעם ווײַן,
אמר צו בּרענגען די זהב אוּן כסף מָאן, וואָס
אָבִיו נבוּכַדנֶאצַּר האָט נפק פוּן דעם
הֵיכַל וואָס אין ירושָלַיִם; כדי המלך, אוּן
זײַנע רברבן, זײַנע שגל, אוּן זײַנע לחנה [זען שיר השירים 8:6], זאָלן שתה אין זיי. 3 דעמאָלט האָט
מען געבּראַכט די מאן זהב, וואָס מע האָט נפק
פוּן דעם הֵיכַל פוּן בּית א-לה וואָס אין ירושָלַיִם,
אוּן המלך, אוּן זײַנע רברבן, זײַנע שגל, אוּן
זײַנע לחנה [זען שיר השירים
8:6], האָבּן שתה אין זיי.
4 זיי האָבּן שתה חמר, אוּן שבח די געטער פוּן
זָהָב אוּן כֶּסֶף, פוּן נחשת, פּרזל, אָע, אוּן
אֶבֶן. 5 אין דער אייגענער שעה זײַנען נפק אֶצְבּען
פוּן אַ יָד אנש, אוּן האָבּן כתב אַקעגן דעם
נברשתא, אויפן גיר פוּן דער כתל פוּן דעם היכל
מלכא; אוּן המלך האָט חזה די יד וואָס האָט
כתב. 6 דעמאָלט האָט זיך שנא דעם זִיו מלכא,
אוּן זײַנע רעיוֹנות האָבּן אים בהל, אוּן
די קטר פוּן זײַנע חרץ זײַנען שרא געוואָרן,
אוּן זײַנע ארכבה האָבּן זיך נקש איינס אָן
אַנדערן. 7 האָט המלך קרא אין חיל, מע זאָל עלל
די אשף, די כַּשדים, אוּן די גזר. המלך האָט
זיך ענה אוּן האָט אמר צו די חכמים פוּן בּבל:
ווער נאָר עס וועט קרא דאָס דאָזיקע כתבה, אוּן
וועט דעם פשר דערפון מיר חוה, וועט אין פורפל
לבש ווערן, מיט אַ המניכא זהב אויף זײַן צואר,
אוּן ווי אַ 3טן אין דער מלכות שלט. 8 דעמאָלט
זײַנען עלל כּל חכמים פוּן מלך, אָבּער זיי
האָבּן נישט כהל כתבא צו קרא, אוּן דעם פשר
לאָזן ידע המלך. 9 דעמאָלט האָט המלך בלשאַצַר
זיך שׂגיא בהל, אוּן זײַן זִיו האָט זיך אויף
אים שנא, אוּן זײַנע רברבן זײַנען געוואָרן
שבש. 01 איז פוּן וועגן די מלה פוּן המלך אוּן
זײַנע רברבן עלל די מלכה אין בּית מִשְתֵּה;
האָט זיך ענה די מלכה אוּן האָט אמר: מלכא לעלמין
חיי! זאָלן דײַנע רעיוֹנות דיך נישט בהל, אוּן
דײַן זִיו זאָל זיך נישט שנא. 11 פאַראַן אַ
גבר אין דײַן מלכות, וואָס דער רוּחַ אלוקים
קדושים איז אין אים, אוּן אין די יְמֵי אָבִיךָ
איז שכח געוואָרן אין אים נהירו, אוּן שכלתנו,
אוּן חכמה אַזוי ווי די חכמה פוּן די אלוקים;
אוּן המלך נבוּכַדנֶאצַּר אָבִיךָ האָט אים
פאַר דעם רב פוּן די חרטֹם, די אשף, די כַּשדים,
אוּן די גזר קום אָבִיךָ המלך. 21 ווײַל אַ יתיר
רוּחַ, אוּן מנדע, אוּן שׂכלתנו, צו פשר חלוֹמות,
אוּן אחויה פוּן אחידה, אוּן שרא פוּן קטר,
זײַנען שכח געוואָרן אין אים, אין דָניאֵלן,
וואָס המלך האָט שׂים [שׂוּם] שמו [זען זכריה 21-11:6] בּלטשאַצַר. אַצונד, זאָל דָניאֵל קרא
ווערן, אוּן ער וועט חוה דעם פשר. 31 דעמאָלט
איז דָניאֵל עלל געוואָרן פאַר המלך. האָט
זיך ענה המלך אוּן האָט אמר צו דָניאֵלן: בּיסטוּ
דאָס דער דָניאֵל וואָס פוּן די בני גלות פון
יהודה, וואָס אָבִי המלך האָט אתה פוּן יהודה?
41 וואָרעם איך האָבּ שמע [זען "שמע" ישעיהו 21:35-51:25] אויף דיר, אַז דער רוּחַ אלוקים
איז אין דיר, אוּן נהירו, אוּן שכלתנו, אוּן
חכמה יתירה, שכח זיך אין דיר. 51 אוּן אַצונד
זײַנען עלל געוואָרן פאַר מיר די חכמים, די
אשף, אַז זיי זאָלן קרא דאָס דאָזיקע כתבה,
אוּן מיך מאכן ידע דעם פשר דערפון, אָבּער זיי
כהל דעם פשר פוּן דער זאַך נישט חוה. 61 אוּן
איך האָבּ שמע [זען "שמע"
ישעיהו 21:35-51:25] אויף דיר,
אַז דוּ יכל פשר זײַן פשרין, אוּן שרא קטר; אַצונד,
אויבּ דוּ יכל קרא דאָס כתבא, אוּן מיך מאַכן
ידע דעם פשר דערפון, וועסטוּ אין פורפל לבש
ווערן, מיט אַ המניכא זהב אויף דײַן צואר, אוּן
ווי אַ 3טן אין דער מלכות שלט. 71 דעמאָלט האָט
ענה דָניאֵל אוּן האָט אמר פאַר המלך: דײַנע
מתנות זאָלן הוה בּײַ דיר, אוּן דײַנע נבזבה
יהב אַן אַנדערן; אָבּער דאָס כתבא וועל איך
המלך קרא, אוּן דעם פשר וועל איך אים מאַכן
ידע. 81 דוּ, מלך, הא-ל העליון האָט יהב אָבִיךָ
נבוכַדנֶצַרן מלכות, אוּן רבו, אוּן יקר, אוּן
הדר. 91 אוּן פוּן וועגן דער רבו וואָס ער האָט
אים יהב האָבּן כּל עממיא [זען דניאל 41-31:7],
אומות, אוּן לשוֹנות, זוע אוּן דחל געהאַט פאַר
אים; וועמען ער האָט צבא האָט ער קטל, אוּן וועמען
ער האָט צבא האָט ער געלאָזט היא, אוּן וועמען
ער האָט צבא האָט ער רוּם, אוּן וועמען ער האָט
צבא האָט ער שפל. 02 אָבּער אַז זײַן לֵב האָט
זיך רוּם, אוּן זײַן רוּחַ איז געוואָרן תקף
בּיז צום זוד, איז ער נחת געוואָרן פוּן דעם
כרסא פוּן זײַן מלכות, אוּן דעם יקר האָט מען
עדה פוּן אים. 12 אוּן פוּן בני אנשא איז ער טרד
געוואָרן, אוּן זײַן לֵב האָט מען שוה צו חיוא,
אוּן מיט ערד איז געווען זײַן מדור; עשׂב אַזוי
ווי תור האָט מען אים געמאכט טעם, אוּן פוּן
דעם טוי פוּן שָמַיִם איז ער צבע געוואָרן;
בּיז ער האָט ידע אַז שליט הא-ל העליון איבּער
דער מלכות פוּן אנשא, אוּן וועמען ער צבא קום
ער דערויף. 22 אוּן דוּ, זײַן בר, בּלשאַצַר,
האָסט נישט שפל דײַן לֵב, הגם דוּ האָסט דאָס
אַלע ידע, 32 אָבּער דוּ האָסט זיך רוּם אַקעגן
דעם מָרֵא שְמַיָּא [זען
"מרנא תא", קור"א 22:61], אוּן
די מאן פוּן זײַן בּית האָט מען אתה פאַר דיר,
אוּן דוּ, אוּן דײַנע רברבן, דײַנע שגל, אוּן
דײַנע לחנה [זען שיר השירים
8:6], האָבּן ווײַן שתה אין
זיי, אוּן געטער פוּן כֶּסֶף, אוּן זָהָב, נחשת,
פּרזל, אָע, אוּן אבן, וואָס נישט זיי חזה, אוּן
נישט זיי שמע, אוּן נישט זיי ידע, האָסטוּ שבח;
אוּן דעם א-לה וואָס דײַן נשמה איז אין זײַן
יָד, אוּן אַלע דײַנע אֹרח זײַנען בּײַ אים,
האָסטוּ נישט הדר. 42 דעמאָלט איז שלח געוואָרן
פוּן פאַר אים די פס, אוּן האָט רשם דאָס דאָזיקע
כתבא. 52 אוּן דאָס איז דאָס כתבא וואָס איז
רשם געוואָרן; מְנֵא מְנֵא תְקֵל ופרסִין.
62 דאָס איז דער פשר פוּן דער מלה: מְנֵא, א-לה
האָט מנה דײַן מלכות, אוּן האָט זי שלם. 72 תְקֵל,
דוּ בּיסט תקל געוואָרן אויף אַ מֹאזניא, אוּן
בּיסט שכח געוואָרן חסיד. 82 פּרַס, דײַן מלכות
ווערט פּרַס, אוּן יהב צו פּרַס אוּן מָדַי.
92 דעמאָלט האָט בּלשאַצַר אמר, אוּן מע האָט
לבש דָניאֵלן אין פורפל, מיט אַ המונכא זהב
אויף זײַן צואר, אוּן מע האָט כרז אויף אים,
אַז ער זאָל זײַן אַ 3טן שליט אין דער מלכות.
03 אין דער אייגענער לָיְלָה איז בּלשאַצַר
מלך די כַּשדים קטל געוואָרן.
דניאל6
1 [13:5]
אוּן דָריָוֶש מדיא האָט קבל די מלכות, ווען
ער איז געווען אַרום 26 שָנָה. 2 [1:6] איז שפר פאַר
דָריָוֶשן, אוּן ער האָט קום איבּער דעם מלכות
021 סאַטראַפן, וואָס זאָלן זײַן אין כּל מלכות;
3 [2:6] אוּן איבּער זיי 3 סרכין [סרך] וואָס דָניאֵל
איז געווען חד פוּן זיי; כדי די דאָזיקע סאַטראַפן
זאָלן יהב צו זיי טעם, אוּן המלך זאָל נישט
האָבּן קיין נזק. 4 [3:6] דעמאָלט האָט דער דאָזיקער
דָניאֵל זיך נצח איבּער די סרכין [סרך] אוּן
די סאַטראַפן, ווײַל אַן רוּחַ יתיר איז געווען
אין אים; אוּן המלך האָט עשת אים קום איבּער
דעם כּל מלכות. 5 [4:6] דעמאָלט האָבּן די סרכין
[סרך] אוּן די סאַטראַפן בעא אַן עלה צו שכח
אַקעגן דָניאֵלן בּנוגע צו דער מלכות, אָבּער
זיי האָבּן קיין עלה אוּן קיין שחת נישט יכל
שכח, ווײַל ער איז געווען אמן, אוּן קיין שלו
אָדער שחת איז בּײַ אים נישט שכח געוואָרן.
6 [5:6] האָבּן דעמאָלט די דאָזיקע גבריּא אמר:
מיר וועלן נישט שכח קיין עלא אַקעגן דעם דאָזיקן
דָניאֵלן, סײַדן מיר שכח עס אין דעם דת פוּן
זײַן א-לה. 7 [6:6] דעמאָלט זײַנען די דאָזיקע
סרכין [סרך] אוּן סאַטראַפן רגש צום מלך, אוּן
האָבּן צו אים אַזוי אמר: לעלמין חיי המלך דָריָוֶש!
8 [7:6] כּל סרכין [סרך] פוּן דער מלכות, די סגניא
[סגן], אוּן די סאַטראַפן, די הדבריא [הדבר],
אוּן די פּחה, האָבּן זיך יעט, אַז המלך זאָל
קום אַ קים, אוּן תקף אסר, אַז כל וואָס וועט
בעא אַ געבּעט פוּן וואָסער עס איז א-לה אָדער
אנש בּיז 03 טעג, אַחוץ פוּן דיר, מלך, זאָל רמא
ווערן אין דער גב פוּן אריותא [אריה]. 9 [8:6] אַצונד,
מלך, זאָלסטו קום דעם אסר, אוּן רשם דאָס כתב,
אַז מע זאָל עס נישט שנא, לויט דעם דת פוּן מָדַי
אוּן פּרַס וואָס ווערט נישט עדה. 01 [9:6] אזוי
פון אלע דעם האָט המלך דָריָוֶש רשם דאָס כתב
אוּן דעם אסר. 11 [01:6] אוּן דָניאֵל, אַז ער האָט
זיך ידע אַז דאָס כתב איז רשם געוואָרן, איז
ער עלל אין זײַן בּית אוּן ער האָט געהאַט כּוּה
אין זײַן עלי פתח אַקעגן ירושָלַיִם אוּן 3
מאָל אין יוֹם האָט ער בּרךְ אויף זײַנע ברךְ,
אוּן צלא אוּן ידא פאַר זײַן א-לה, אַזוי ווי
ער פלעגט עבד פריער. 21 [11:6] דעמאָלט זײַנען די
דאָזיקע גבריא רגש, אוּן האָבּן שכח דָניאֵלן,
ווי ער בעא אוּן איז חנן פאַר זײַן א-לה. 31 [21:6]
האָבּן זיי דעמאָלט קרב, אוּן האָבּן אמר פאַר
המלך וועגן דעם אסר מלך: האָסטוּ נישט רשם אַן
אסר, אַז כל אנש וואָס וועט בעא פוּן וואָסער
עס איז א-לה אָדער אנש בּיז 03 טעג, אַחוץ פוּן
דיר, מלך, זאָל רמא ווערן אין דער גב פוּן אריותא?
האָט ענה המלך אוּן האָט אמר: די מלה איז יציב,
לויט דעם דת פוּן מָדַי אוּן פּרַס וואָס טאָר
נישט עדה ווערן. 41 [31:6] דעמאָלט האָבּן זיי זיך
ענה אוּן האָבּן אמר פאַרן מלך אַז: דָניאֵל
וואָס איז פוּן די בני-גלות-יהודה שום נישט
טעם אויף דיר, מלך, אוּן אויף דעם אסר וואָס
דוּ האָסט רשם, אוּן 3 מאָל אין יוֹם בעא ער
זײַן בעו. 51 [41:6] דעמאָלט, אַז המלך האָט שמע
[זען "שמע" ישעיהו 21:35-51:25] די מלה, האָט אים שׂגיא באש, אוּן
ער האָט שים דעם בּל אויף דָניאֵלן, אים צו
שיזב, אוּן בּיז מעל שמש האָט ער זיך שדר אים
צו נצל [זען "נצל" מיכה 01:4;
1:5]. 61 [51:6] דעמאָלט זײַנען
די דאָזיקע גברים רגש צום מלך, אוּן האָבּן
אמר צום מלך: זיי ידע, מלך, אַז עס איז אַ דת
פוּן מָדַי אוּן פּרַס, אַז כל אסר אָדער קְיָם
וואָס המלך קום, איז נישט צו שנא. 71 [61:6] דעמאָלט
האָט המלך אמר, אוּן מע האָט אתה דָניאֵלן אוּן
אים רמא אין דער גב פוּן אריותא. האָט זיך ענה
המלך אוּן האָט אמר צו דָניאֵלן: אֱלֹקֶיךָ
וואָס דוּ פלח [זען
"פלח"
טייטש "דינען אֱלֹהוּת"; די דרײַ אָרטאָדאָקסיש
ייִדישע מענער וועט נישט דינען ווי אֱלֹהוּת
דער געטער פון נבוּכַדנֶאצַּר, אָבּער אַלע
פֿעלקער וועלן דינען ווי אֱלֹהוּת (אַראַמיש
"פלח", זען דניאל 41-31:7) די משיח בַר אֱנָש,
טייטש
משיח איז נישט אַן אֱלִיל; משיח איז אֱלֹהוּת,
זען דניאל 41-31:7;
https://www.youtube.com/watch?v=pO-RK4B0tjM
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=K3mT40GWHMQ
https://www.youtube.com/watch?v=7-FmFDWKohU
https://www.youtube.com/watch?v=5YW_VKZ6b4Q
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=PxQnTcDJQGE
https://www.youtube.com/watch?v=WQuAr1yWxM0
] צו אים תדירא, ער וועט דיך שיזב.
81 [71:6] אוּן אַן אבן איז אתה געוואָרן, אוּן
איז שׂום געוואָרן אויפן פֶּה פוּן דער גב,
אוּן המלך האָט עס חתם מיט זײַן עזקה אוּן מיט
דעם עזקה פוּן זײַנע רברבן, כדי קיין צבו זאָל
נישט שנא ווערן מיט דָניאֵלן. 91 [81:6] דעמאָלט
איז המלך אזל אין זײַן היכל, אוּן ער האָט בית
טות, אוּן דחוה זײַנען נישט עלל געוואָרן פאַר
אים, אוּן זײַן שנה [זען דניאל 2:21] האָט זיך
נדד פוּן אים. 02 [91:6] דעמאָלט איז המלך קום [זען "קום" במדבר 71:42; הושע 2:6] ביי שפרפר מיטן נגה, אוּן איז
בהל אזל צו דער גב פוּן אריותא. 12 [02:6] אוּן ווי
ער האָט קרב צו דער גב, האָט ער זעק צו דָניאֵלן
מיט אַ קל עצב; המלך האָט ענה צו דָניאֵלן אוּן
האָט אמר: דָניאֵל, דוּ עבד פוּן דעם א-להא חיא,
האָט א-להך וואָס דוּ פלח [זען
"פלח"
טייטש "דינען אֱלֹהוּת"; די דרײַ אָרטאָדאָקסיש
ייִדישע מענער וועט נישט דינען ווי אֱלֹהוּת
דער געטער פון נבוּכַדנֶאצַּר, אָבּער אַלע
פֿעלקער וועלן דינען ווי אֱלֹהוּת (אַראַמיש
"פלח", זען דניאל 41-31:7) די משיח בַר אֱנָש,
טייטש
משיח איז נישט אַן אֱלִיל; משיח איז אֱלֹהוּת,
זען דניאל 41-31:7;
https://www.youtube.com/watch?v=pO-RK4B0tjM
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=K3mT40GWHMQ
https://www.youtube.com/watch?v=7-FmFDWKohU
https://www.youtube.com/watch?v=5YW_VKZ6b4Q
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=PxQnTcDJQGE
https://www.youtube.com/watch?v=WQuAr1yWxM0
] צו אים תדירא, דיך יכל צו שיזב
פוּן די אריותא [אריה]? 22 [12:6] דעמאָלט האָט דָניאֵל
מלל צום מלך: מלכּא לעלמין חיא [זען "יאריך ימים" ישעיה 01:35]! 32 [22:6] אֱלֹקָי האָט שלח [זען "שלח" מלאכי 1:3] זײַן מלאך, אוּן ער האָט סגר דאָס
פֶּה פוּן די אריותא, אוּן זיי האָבּן מיר נישט
חבל; ווײַל פאַר אים איז מיר שכח געוואָרן זכו
[זען רומ' 1:5]; אוּן אויך אַקעגן דיר, מלך, האָבּ
איך חבולה נישט עבד. 42 [32:6] דעמאָלט איבער עס
האָט זיך המלך שׂגיא טאב, אוּן ער האָט אמר
צו סלק דָניאֵלן פוּן דער גב; אוּן דָניאֵל
איז סלק געוואָרן פוּן דער גב, אוּן קיין חבל
איז אויף אים נישט שכח געוואָרן, ווײַל ער האָט
אמן אין אלוקיו. 52 [42:6] אוּן המלך האָט אמר, אוּן
מע האָט אתה יענע גברים וואָס האָבּן אכל קרץ
אויף דָניאֵלן, אוּן מע האָט זיי רמא אין דער
גב פוּן אריותא, זיי, זייערע בָּנִים, אוּן
זייערע נָשִים; אוּן זיי האָבּן צו מאָל נישט
מטה צום ארעי פוּן דער גב, האָבּן שוין די אריותא
שלט זיי, אוּן אַלע זייערע גרם דקק. 62 [52:6] דעמאָלט
האָט המלך דָריָוֶש כתב צו כּל עממיא, אומות,
אוּן לשוֹנות, וואָס דור אויף דער כּל ארעא:
אײַער שלם זאָל זיך שׂגא! 72 [62:6] פוּן מיר ווערט
שׂים אַ טְעֵם, אַז אין כּל שלטן פוּן מײַן
מלכות זאָל מען זוע אוּן דחל האָבּן פאַר אלוקי
דָניאֵלן; וואָרעם ער איז דער א-להא חיּא, אוּן
ער קים לעלמין, אוּן זײַן מלכות איז אַזאַ וואָס
ווערט נישט חבל, אוּן זײַן שלטן איז עד סוֹפָא.
82 [72:6] ער שיזב אוּן איז נצל [זען "נצל" מיכה 01:4; 1:5], אוּן ער עבד אֹתוֹת אוּן ווונדער, אין
שָמַיִם אוּן אויף הָאָרֶץ; ער איז דער וואָס
האָט שיזב דָניאֵלן פוּן דער יד פוּן די אריותא.
92 [82:6] אוּן דער דאָזיקער דָניאֵל האָט צלח
[זען "צלח" ישעיה 01:35] אוּנטער דער מלכות פוּן דָריָוֶשן,
אוּן אוּנטער דער מלכות פוּן כוֹרֶש דעם פרַסער.
דניאל7
1 אין
1טן שָנָה פוּן בלשאַצַר [זען דניאל 1:5] מלך
בּבל, האָט דָניאֵל חזה אַ חלום, אוּן חזו פוּן
זײַן קאָפּ אויף זײַן מִשְכָּב; דעמאָלט האָט
ער כתב דעם חלום, אוּן האָט אמר דעם רֵאש פוּן
דער מלין [מלה]. 2 דָניאֵל האָט ענה אוּן אמר:
איך האָבּ חזה אין מײַן חזו בּײַ לָיְלָה, אוּן
הנה די 4 ווינטן פוּן שָמַיִם האָבּן גִּיחַ
אויפן ים רבא. 3 אוּן 4 חיות רברבן זײַנען סלק
פוּן ים, איינע שנא פוּן דער אַנדערער. 4 די
1טן איז געווען אַזוי ווי אַן אריה, אוּן גף
פוּן אַ נשר האָט זי געהאַט; איך האָבּ חזה
בּיז אירע גף זײַנען מרט געוואָרן, אוּן זי
איז נטל געוואָרן פוּן ארע, אוּן איז קום געוואָרן
אויף 2 רגלים [זען תהלים
71:22] אַזוי ווי אַן אנש, אוּן
אַ לב פוּן אַן אנש איז איר יהב געוואָרן. 5
אוּן הנה, אַן אַנדער חיה, אַ 2טן, איז געווען
דמה צו אַ דב, אוּן זי איז קום געוואָרן אויף
1 זײַט, אוּן 3 עלע זײַנען געווען אין איר פֶּה
צווישן אירע ציינער; אוּן אַזוי האָט מען צו
איר אמר: קוּם [זען במדבר
71:42; הושע 2:6]! אכל בשׂר שׂגיא.
6 דערנאָך האָבּ איך חזה, אוּן הנה אַן אַנדערע,
אַזוי ווי אַ נמר; אוּן זי האָט געהאַט 4 גף
פוּן אַן עוֹף אויף איר גב, אוּן 4 קעפ האָט
די חיה געהאַט; אוּן שלטן איז איר יהב געוואָרן.
7 דערנאָך האָבּ איך חזה אין די חזו פוּן דער
לָיְלָה, אוּן הנה אַ 4טן חיה, דחל אוּן אימתן,
אוּן תקיף יתיר; אוּן ציינער פרזל רברבן האָט
זי געהאַט; זי האָט אכל אוּן האָט דקק, אוּן
דעם שאר האָט זי רפס מיט אירע רגלים [זען תהלים 71:22]; אוּן זי איז געווען שנא פוּן כּל חיות
וואָס פאַר איר, אוּן 01 קרנוֹת האָט זי געהאַט.
8 האָבּ איך שׂכל די קרנוֹת, אוּן הנה אַן אַנדער
קֶרֶן, אַ זעיר, איז סלק צווישן זיי, אוּן 3 פוּן
די קדמי קרנוֹת זײַנען עקר געוואָרן פוּן פאַר
איר; אוּן הנה, אויגן אַזוי ווי די אויגן פוּן
אַן אנש זײַנען געווען אין דעם דאָזיקן קֶרֶן,
אוּן אַ פֶּה וואָס האָט מלל רברבן. 9 איך האָבּ
חזה בּיז כרסון [כרסא] האָט מען רמא, אוּן עתיק
יומין האָט זיך יתב; זײַן לבוש איז געווען ווי
תלג חור, אוּן די שׂער פוּן זײַן קאָפּ ווי
עמר נקא; זײַן כרסא איז געווען פלאַמען נור,
די גלגל דערפון, נור דלק. 01 אַ נָהָר נור האָט
נגד, אוּן איז נפק פוּן פאַר אים; 0001 מאָל 0001
האָבּן אים שמש, אוּן 000,01 מאָל 000,01 זײַנען פאַר
אים קום; אַ בּית-דין איז יתב, אוּן ספרים זײַנען
געווען פתח. 11 האָבּ איך דעמאָלט חזה פוּן וועגן
דעם קל פוּן די מליא רברבתא [זען דניאל 8:7] וואָס
דער קֶרֶן האָט מלל איך האָבּ חזה בּיז די חיה
איז קטל געוואָרן, אוּן איר גשם איז אבד געוואָרן,
אוּן יהב געוואָרן צום יקדה אֵש. 21 אוּן פוּן
די שאר חיות האָט מען עדה זייער שלטן, אָבּער
אַן ארכה פוּן חיּין איז זיי יהב געוואָרן
בּיז אַ זמן אוּן עדן. 31 איך האָבּ חזה אין חזו
פוּן דער לָיְלָה, אוּן הנה עִם ענני שמיּא
איז אתה אַזוי ווי בּר אנש [זען זון פון דער אויבערשטער, זען דניאל
52:7,
זען p.1154 https://www.afii.org/afii.pdf
זען https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
זען מתי
46:62], אוּן בּיז דעם עתיק
יוֹמִין האָט ער מטא, אוּן מע האָט אים קרב
פאַר אים. 41 אוּן אים איז יהב געוואָרן שלטן,
אוּן יקר, אוּן מלכו, אַז כּל עממיּא, אומות,
אוּן לשוֹנות, זאָלן פלח [זען "פלח" דניאל 21:3; זען "פלח" טייטש "דינען
אֱלֹהוּת"; די דרײַ אָרטאָדאָקסיש ייִדישע
מענער וועט נישט דינען ווי אֱלֹהוּת דער געטער
פון נבוּכַדנֶאצַּר, אָבּער אַלע פֿעלקער
וועלן דינען ווי אֱלֹהוּת (אַראַמיש "פלח",
זען דניאל 41-31:7) די משיח בַר אֱנָש,
טייטש
משיח איז נישט אַן אֱלִיל; משיח איז אֱלֹהוּת,
זען דניאל 41-31:7;
http://www.afii.org/tracts/BesurasHaGeulah.pdf
http://biblehub.com/ojb/genesis/1.htm
https://www.youtube.com/watch?v=CP7Z9poC4kc
http://www.afii.org/zoharthreeinone.htm
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=pO-RK4B0tjM
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=K3mT40GWHMQ
https://www.youtube.com/watch?v=7-FmFDWKohU
https://www.youtube.com/watch?v=5YW_VKZ6b4Q
https://www.youtube.com/watch?v=9Fe7DDKMaPk
https://www.youtube.com/watch?v=PxQnTcDJQGE
https://www.youtube.com/watch?v=WQuAr1yWxM0
https://www.youtube.com/watch?v=53_vNrD2_1s
] צו אים; זײַן שלטן אַ שלטן עלם,
וואָס עדה נישט, אוּן זײַן מלכות, אַזאַ וואָס
ווערט נישט חבל [זען
https://www.youtube.com/watch?v=eIG2N8ubvl4
זען סַנְהֶדְרִין 69ב-79א זאגט דאָס
איז אַ נבואה וועגן משיח; זען סַנְהֶדְרִין
83ב זען https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
].
51 איז
מיר, דָניאֵל, כרא געוואָרן מײַן רוּחַ אין
נדנה, אוּן די חזו פוּן מײַן קאָפּ האָבּן מיך
בהל. 61 האָבּ איך קרב צו חד פוּן די וואָס זײַנען
קום דערבּײַ, אוּן איך אים האָבּ בעא די יציבא
[אמת] וועגן דעם אלעם, אוּן ער האָט מיר אמר,
אוּן האָט מיך געמאַכט ידע דעם פשר פוּן די
מלה: 71 די דאָזיקע חיות רברבת, וואָס זײַנען
4, זײַנען 4 מלכין וואָס וועלן קום [זען "קום" במדבר 71:42; הושע 2:6] פון ארע. 81 אָבּער די קדשי עליונים
וועלן קבל די מלכות, אוּן זיי וועלן חסן די
מלכות עד עלמא אוּן עד עלם עלמיא. 91 דעמאָלט
האָבּ איך צבא צו יצב וועגן דער 4טן חיה, וואָס
איז געווען שנא פוּן זיי אַלעמען. דחל יתיר,
וואָס אירע ציינער זײַנען געווען פוּן פרזל,
אוּן אירע טפר פוּן נחשת, וואָס האָט אכל, דקק,
אוּן דעם שאר רפס מיט אירע רגלים; 02 אוּן וועגן
די 01 קרנוֹת וואָס אויף איר קאָפּ, אוּן דעם
אַנדערן וואָס איז סלק, אוּן 3 זײַנען נפל פוּן
פאַר אים דעם דאָזיקן קֶרֶן וואָס האָט געהאַט
אויגן, אוּן אַ פֶּה וואָס האָט מלל רברבן,
אוּן זײַן חזו איז געווען רב ווי פוּן זײַנע
חברים. 12 איך האָבּ חזה ווי דער דאָזיקער קֶרֶן
האָט עבד קרב מיט די קדושים [זען
https://www.youtube.com/watch?v=9C7stA7oXM8
https://www.youtube.com/watch?v=xAbMJScbVLQ
], אוּן איז זיי יכל; 22 בּיז דער
עתיק יומן איז אתה אוּן דינא איז יהב געוואָרן
די קדושי עליונים, אוּן די זמן איז מטא אוּן
די קדושים האָבּן חסן די מלכות. 32 האָט ער אַזוי
אמר: די 4טן חיה וועט זײַן אַ 4טן מלכו וואס
וועט זײַן אויף ארע, וואָס וועט זײַן שנא פוּן
כּל מלוכות, אוּן זי וועט אכל די כּל ארע, אוּן
וועט אלץ דוש אוּן דקק. 42 אוּן די 01 קרנוֹת,
פוּן דער דאָזיקער מלכות וועלן קום [זען "קום" במדבר 71:42; הושע 2:6] 01 מלכים, אוּן נאָך אַן אַנדערער
וועט קום נאָך זיי, אוּן ער וועט זײַן שנא פוּן
די קדמי, אוּן 3 מלכים וועט ער שפל. 52 אוּן מלין
[מלה] אַקעגן דעם עליון [אויבערשטער] וועט ער
מלל אוּן די קדושי עליונין וועט ער בלא, אוּן
ער וועט סבר צו שנא די זמן אוּן דאָס דת; אוּן
זיי וועלן יהב ווערן אין זײַן יָד, בּיז אַן
עדן אוּן עדנין אוּן אַ פלג עדן. 62 אָבּער אַ
בּית-דין וועט יתב, אוּן זײַן שלטן וועט מען
עדה, כדי זי צו שמד אוּן אבד עד סָוף. 72 אוּן
די מלכות, אוּן די שלטן, אוּן די רבות פוּן די
מלכות אוּנטערן כּל שָמַיִם, וועט יהב ווערן
צו עם פוּן קדושי עליונין; זייער מלכות וועט
זײַן אַ מלכות עלם, אוּן כּל שלמניּא וועלן
פלח אוּן שמע צו לו. 82 בּיז דאַנען איז דער סָוף
פוּן דער מלה. מיך, דָניאֵל, האָבּן מײַנע רעיוֹנות
שׂגיא בהל, אוּן מײַן זיו האָט זיך אויף מיר
שנא, אוּן איך האָבּ די מלה נטר אין מײַן לֵב
[זען
http://www.afii.org/afii.pdf p.544
].
דניאל8
1 אין
3טן שָנָה פוּן מלכות פון בּלשאַצַר המלך האָט
זיך אַ חֲזוֹן בּאַוויזן צו מיר, צו מיר דָניאֵל,
נאָך דעם וואָס האָט זיך צו מיר בּאוויזן אין
תחלה [זען דניאל 1:7]. 2 אוּן אין אַ חֲזוֹן איך האָבּ
ראה, אוּן איך האָבּ ראה זיך, בין איך געווען
אין דער בּירה שושַן, אין דער מדינה עֵילָם.
איך האָבּ ראה אין אַ חֲזוֹן, ווי איך בין בּײַ
דעם אוּבַל אוּלַי. 3 אוּן איך האָבּ נשׂא מײַנע
אויגן, אוּן האָבּ ראה, אוּן הנה, אַן איל עמד
פאַר דעם אוּבָל. ער האָט 2 קרנוֹת, אוּן די
2 קרנוֹת זײַנען גבֹהּ, אוּן איינער איז גבֹהּ
פוּן שֵנִית, אוּן דער גבֹהּ איז עלה אחרון.
4 האָבּ איך ראה דעם איל נגח צו מערב, אוּן צו
צפון, אוּן צו נגב, אוּן קיין חיה האָט זיך נישט
געקענט עמד [זען "עמד" ישעיהו
01-1:11] אַקעגן אים, אוּן עס
איז נישט געווען ווער זאָל נצל [זען "נצל" מיכה 01:4; 1:5] פוּן זײַן יָד; אוּן ער האָט עשׂה
[זען "עשׂה" ירמיהו 6-5:32; ישעיהו
9:35] לויט זײַן רצון, אוּן
האָט זיך גדל. 5 אוּן ווי איך האָבּ דאָס בּאַטראַכט,
אוּן, הנה, אַ צפיר העזים איז בוא פוּן מערב
איבּערן פּני כּל הָאָרֶץ, אָבּער ער האָט
נישט נגע [זען "נגע" ישעיהו
4:35] הָאָרֶץ; אוּן דער צפיר
האָט געהאַט אַ קֶרֶן חזוּת צווישן זײַנע אויגן.
6 אוּן ער איז בוא בּיז צו דעם איל בעל הקרנים,
וואָס איך האָבּ ראה עמד פאַרן אוּבָל, אוּן
ער איז רוץ אויף אים מיט דעם חמה פוּן זײַן
כוֹח. 7 אוּן איך האָבּ אים ראה זיך נגע אצל
דעם איל, אוּן ער איז געווען מרר אויף אים, אוּן
ער האָט נכה דעם איל, אוּן האָט שבר זײַנע בּיידע
קרנים; אוּן דער איל האָט נישט געהאַט קיין
כוֹח צו עמד פאַר אים; אוּן ער האָט אים שלך
אויף ארצה, אוּן האָט אים רמס, אוּן עס איז נישט
געווען ווער זאָל נצל [זען
"נצל" מיכה 01:4; 1:5] דעם איל
פוּן זײַן יָד. 8 אוּן דער צפיר העזים האָט זיך
גדל מאֹד; אָבּער אין זײַן עצם, האָט זיך שבר
דער קֶרֶן הגדולה, אוּן אין זײַן ארט עס עלה
חזוּת 4 אַקעגן די 4 ווינטן פוּן שָמַיִם. 9 אוּן
פוּן 1 פוּן זיי איז יצא [זען
ישעיהו 01-1:11; מיכה 1:5] אַ
קֶרֶן צעיר, אוּן ער איז געוואָרן גדל יתר קעגן
נגב, אוּן קעגן מזרח, אוּן קעגן דעם צבי. 01 אוּן
עס איז געוואָרן גדל בּיז צו דעם צָבָא הַשָמַיִם,
אוּן האָט נפל צו ארצה טייל פוּן דעם צָבָא,
פוּן די כּוֹכָבִים, אוּן האָט זיי רמס. 11 אוּן
בּיז צו דעם שׂר הַצָבָא האָט ער זיך גדל; אוּן
דער תמיד איז פוּן אים רום געוואָרן, אוּן דער
מכון פון זײַן מקדש איז שלך געוואָרן. 21 ווייל
פשע דער צָבָא איז נתן געוואָרן אין איינעם
מיט דעם תמיד צו עס; עס האָט שלך אמת צו ארצה
[זען https://www.youtube.com/watch?v=9C7stA7oXM8
], אוּן עס האָט עשׂה אוּן האָט
צלח. 31 דעמאלט האָבּ איך שמע [זען "שמע" ישעיהו 21:35-51:25] אחד קָדוֹש מְדַבֵר, אוּן אנדערן
קָדוֹש האָט אמר צו דעם וואָס האָט דבר: עַד
מָתַי איז די חֲזוֹן וועגן דעם תמיד, אוּן דעם
פּשע וואָס מאכט שמם, און נתן דאָס קֹדֶש און
דעם צָבָא מרמס? 41 האָט ער צו מיר אמר: בּיז
003,2 עֶרֶב אוּן בֹּקֶר; דעמאָלט וועט דאָס קֹדֶש
וועט זײַן נצדק. 51 אוּן ווען איך, דָניאֵל, האָבּ
ראה די חֲזוֹן, אוּן האָבּ בקש בִינָה, אוּן
הנה אַקעגן מיר עמד אַזוי ווי דאָס מַרְאֵה
גבר. 61 אוּן איך האָבּ שמע [זען "שמע" ישעיהו 21:35-51:25] דעם קוֹל אָדָם ביי אוּלַי, אוּן
ער האָט קרא אוּן האָט אמר: גַבריאֵל [זען לוקס 91:1; 83-62:2], גיבּ דעם דאָזיקן צו פאַרשטיין
[בין] די מַרְאֵה. 71 איז ער בוא אצל וווּ איך
בין עמד, אוּן ווי ער איז בוא, אַזוי בין איך
בעת געוואָרן, אוּן בין נפל [זען "נפל" ישעיהו 91:62; אוּן זען תהלים
01:61 אוּן ישעיהו 01-9:35 אוּן דָניאֵל 2:21, תחִיַּת
הַמֵּתים אין מָשִיחַ] אויף
מײַן פנים; האָט ער צו מיר אמר: פארשטיי, דוּ
בֶּן אָדָם, וואָרעם פאַר דער עת קֶץ איז די
חֲזוֹן. 81 אוּן ווי ער האָט צו מיר דבר, בין
איך רדם געוואָרן אויף מײַן פנים צו ארצה; האָט
ער מיך נגע [זען "נגע" ישעיהו
4:35], אוּן האָט מיך עמד צו
עמד. 91 אוּן ער האָט אמר: הנה, איך מאך דיך ידע
וואָס וועט געשען אין אחרית הזעם, וואָרעם
דאָס איז פאַר דער מועֵד קֶץ. 02 דער איל וואָס
דוּ האָסט ראה, בעל הקרנים, דאָס זײַנען די
מלכים פוּן מָדַי אוּן פּרַס. 12 אוּן דער צפיר
השׂעיר איז מלך יָוָן; אוּן דער קֶרֶן הגדולה
וואָס צווישן זײַנע אויגן, דאָס איז דער מלך
הראשון. 22 אוּן אזוי פאר די קרן וואס איז שבר
און זיי עמד 4 פון עס באטייט: 4 מלכֻיּות וועלן
עמד פוּן זיין גּוֹי, אָבּער אָן זײַן כֹּחַ.
אוּן אין אחרית פוּן זייער מלכות, אַז די פֹּשעים
[זען ישעיהו 8,5:35 פשָעֵנוּ,
פשַע עַמִּי] וועלן האָבּן
תמם, וועט עמד אַ מלך מיט עַז פנים, וואָס פאַרשטייט
זיך חידה. 42 אוּן זײַן כֹּחַ וועט זײַן עצם,
אָבּער נישט מיט זײַן אייגענעם כוֹחַ; אוּן
ער וועט פארשאפן נפלאוֹת שחת, אוּן וועט צלח
אוּן עשה; אוּן ער וועט שחת די עצוּמים, אוּן
עם קדושים. 52 אוּן דורך זײַן שכל וועט ער צלח
אין דעם מרמה פוּן זײַן יָד; אוּן ער וועט זיך
גדל אין זײַן לֵב, אוּן בשלוה וועט ער שחת רבים,
אוּן אַקעגן דעם שׂר שׂרים וועט ער זיך עמד
[זען "עמד" ישעיהו 01-1:11]; אָבּער אָן עמיצנס יָד וועט ער
שבר ווערן. 62 אוּן די מראה פוּן די ערב-בֹקר
וואָס איז אמר געוואָרן איז אמת; אָבּער דוּ
סתם די חֲזוֹן, וואָרעם דאָס איז אויף ימים
רבים. 72 אוּן איך, דָניאֵל, בין ימים געווען
אין חולשה אוּן חלה; דערנאָך בין איך קום [זען "קום" במדבר 71:42; הושע 2:6], אוּן האָבּ עשׂה [זען "עשׂה" ירמיהו 6-5:32; ישעיהו 9:35] די מְלָאכָה פאַרן המלך; אוּן
איך בין געווען שמם פוּן דער מראה, אָבּער קיינער
האָט נישט פארשטיין עס.
דניאל9
1 אין
1טן שָנָה פוּן דָריָוֶש בן אַחשוֵרוֹש פוּן
זרע מָדַי, וואָס איז געמאַכט געוואָרן אַ
מלך איבּער דעם מלכות פוּן די כַּשדים, 2 אין
1טן שָנָה פוּן זײַן מלך, האָבּ איך, דָניאֵל,
באמערקט אין די ספרים די מִסְפַּר פוּן די
שָנִים וואָס דאָס דבר-ה' איז געווען צו יִרמיָה
הנביא [זען ירמיה 21:52], מוזן זיין מקיים פאר די חורבות
פוּן ירושָלַיִם 07 שָנָה. 3 אוּן איך האָבּ
נתן מײַן פנים צו אֲדֹנָי האלוקים, צו בקש תפילה
אוּן תחנונים [תחנון] מיט צום, אוּן שׂק אוּן
אפר
[זען https://www.youtube.com/watch?v=7b6Pz85P3-M
https://www.youtube.com/watch?v=m96sW3CKIQE
https://www.youtube.com/watch?v=WlG7McdY45k
https://www.youtube.com/watch?v=7qK5tEVNIAk
https://www.youtube.com/watch?v=6nRxuxp0RSI
https://www.youtube.com/watch?v=gYhALd-wPNI
https://www.youtube.com/watch?v=0NNBU0TaOZE
]. 4 אוּן
איך האָבּ פלל געווען צו ה' אֱלֹקָי, אוּן האָבּ
מיך מתוודה [ידה] געווען, אוּן האָבּ אמר: נא
דוּ, אֲדֹנָי הא-ל הגדול והנּוֹרָה, וואָס זײַן
שומר איבּער דעם בְּרִית אוּן די חֶסֶד צו
די וואָס האָבּן אים אהב, אוּן צו די וואָס
זײַן שומר איבּער זײַנע מצוה, 5 מיר האָבּן
חטא, אוּן עוה, אוּן רשע אוּן מרד, אוּן זיך
סור פוּן דײַנע מצוה אוּן דײַנע משפטים; 6 אוּן
מיר האָבּן נישט שמע [זען
"שמע" בראשית 81:22; ישעיהו 51:25; דברים 51:81] צו דײַנע עבדים די נביאים, וואָס
האָבּן דבר אין דײַן שֵם צו מלכינו, שׂרינו,
אוּן אבוֹתֵינוּ, אוּן צו כּל עם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ
חיים מפשע עמי] הָאָרֶץ.
7 צו דיר, אֲדֹנָי, איז די צדקה, אבּער בֹשׁת
הפנים איז צו אונדז ווי ביי היום הזה, צו איש
יהודה, אוּן צו די יושבי ירושָלַיִם, אוּן צו
כּל ישראל, די קרֹבים אוּן די רחֹקים, אין כּל
ארצוֹת וואָס דוּ האָסט זיי נדּח אַהין, פוּן
וועגן דער מעל וואָס זיי האָבּן מעל אָן דיר.
8 ה', צו אונדז איז בֹּשׁת הפנים, צו מלכינו,
צו שׂרינו, אוּן צו אבוֹתֵינוּ, ווײַל מיר האָבּן
חטא צו דיר. 9 בּײַ אֲדֹנָי אלוקינו איז די רחמים
אוּן די סלחות [סליחה]; וואָרעם מיר האָבּן
מרד אָן אים, 01 אוּן מיר האָבּן נישט שמע [זען "שמע" בראשית 81:22; ישעיהו 51:25;
דברים 51:81] צו דעם קוֹל פוּן
ה' אֱלֹקֵינוּ, צו הלך אין זײַנע תורות, וואָס
ער האָט נתן פאַר אונדז דורך דער יָד פוּן זײַנע
עבדים די נביאים. 11 אוּן כּל ישראל האָבּן עבר
דײַן תוֹרה, אוּן זיך סור, נישט צו שמע צו דײַן
קוֹל, אוּן אויף אונדז איז נתך געוואָרן די
אלה [דברים 81:92; גלט' 31:3; ישעיה
5-4:35
https://www.youtube.com/watch?v=B6ZdKVuOidg
https://www.youtube.com/watch?v=0NNBU0TaOZE
] אוּן די
שבועה וואָס שטייט כתב אין דער תוֹרה פוּן
משה עֶבֶד האלוקים, ווײַל מיר האָבּן חטא צו
אים. 21 אוּן ער האָט מקיים געווען זײַן דבר,
וואָס ער האָט דבר וועגן אונדז, אוּן וועגן
שֹׁפטינו וואָס האָבּן אונדז שפט, צו בּרענגען
אויף אונדז רָעָה גדֹלה, וואָס איז נישט געשען
אוֹנטערן כּל הַשָמַיִם אַזוי ווי עס איז געשען
צו ירושָלַיִם. 31 אַזוי ווי עס שטייט כתב אין
דער תוֹרה פוּן משהן, איז דאָס דאָזיקע כּל
הָרָעָה בוא [זען "בוא," בראשית
01:94; ירמיהו 6-5:32; חגי 9-7:2; זכריה 9:9] אויף אונדז; אָבּער מיר האָבּן נישט
חלה פני ה' אֱלֹקֵינוּ, צו זיך שוב פוּן עוננו
[זען ישעיה 5:35], אוּן זיך צו שכל אין דײַן אמת. 41
אוּן ה' האָט שקד אויף דעם רָעָה, אוּן האָט
עס געבּראַכט אויף אונדז, וואָרעם ה' אלֹקֵינוּ
איז צדּיק אין אַלע זײַנע מעשׂים וואָס ער
האָט עשׂה [זען "עשׂה" ירמיהו
6-5:32; ישעיהו 9:35] אוּן מיר
האָבּן נישט שמע [זען "שמע"
בראשית 81:22; ישעיהו 51:25; דברים 51:81] זײַן קוֹל. 51 אוּן אַצונד, אֲדֹנָי
אֱלֹקֵינוּ, וואָס האָסט יצא [זען "יצא" ישעיהו 01-1:11; מיכה 1:5] דײַן עם [זען
"עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ חיים מפשע עמי] פוּן אֶרֶץ מִצרַיִם מיט אַ יָד
חזקה, אוּן עשׂה אַ שֵם אַזוי ווי אויף היום
הזה -- מיר האָבּן חטא, מיר האָבּן רשע. 61 אֲדֹנָי,
לויט אַלע דײַנע צדקֹת, זאָל, נא, זיך שוב דײַן
אף אוּן דײַן חֵמָה פוּן דײַן עִיר ירושָלַיִם,
דײַן הַר קדש, וואָרעם פוּן וועגן חטאינו, אוּן
פוּן וועגן די עונות פוּן אבוֹתֵינוּ, איז
ירושָלַיִם אוּן דײַן עם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ חיים
מפשע עמי] צו חרפה בּײַ אַלע
אונדזערע סביבות [סביב]. 71 אוּן אַצונד ,אלֹקֵינוּ,
שמע צו די תפילה פוּן דײַן עֶבֶד, אוּן זײַן
תחנון, אוּן אור דײַן פנים אויף דײַן מִקְדָּש
השמם פוּן וועגן אֲדֹנָי. 81 נטה, אֱלֹקָי, דײַן
אֹזֶן, אוּן שמע, פקח דײַנע אויגן, אוּן ראה
אונדזערע שמם, אוּן די עִיר וואָס דײַן שֵם
ווערט אויף איר קרא, וואָרעם נישט פוּן וועגן
צדקֹתינו מאַכן מיר נפל פאַר דיר תחנונינו,
נײַערט פוּן וועגן דײַן רחמים הרבּים. 91 אֲדֹנָי,
שמע, אֲדֹנָי, סלח, אֲדֹנָי, הִקְשִיב [קשב]
אוּן עשׂה, זאָלסט נישט אחר; פוּן דײַנעטוועגן,
אֱלֹקָי, וואָרעם דײַן שֵם ווערט קרא אויף
דײַן עִיר אוּן אויף זײַן עם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ חיים
מפשע עמי]. 02 אוּן ווי איך
דבר נאָך, אוּן בין פלל, אוּן בין זיך מתוודה
[ידה] אויף מײַנע חַטָּאת, אוּן די חַטָּאת
פוּן עַמִּי ישראל, אוּן מאך נפל מײַן תחנה
פאַר ה' אֱלֹקָי, פוּן וועגן דעם הַר קדש פוּן
אֱלֹקַי 12 ווי איך דבר נאָך אין תפלה, אַזוי
איז דער איש גַבריאל, וואָס איך האָבּ ראה אין
דער חֲזוֹן אין תחלה [זען
דניאל 51:8], יעף אין יעף, אוּן
האָט מיך נגע [זען "נגע" ישעיהו
4:35], אַרום דער עת פוּן מִנְחָה
עֶרֶב. 22 אוּן ער האָט געגעבּן צו פאַרשטיין
[בין], אוּן האָט מיט מיר דבר, אוּן האָט אמר:
דָניאֵל, איך בין אַצונד יצא [זען "יצא" ישעיהו 01-1:11; מיכה 1:5] דיך צו שׂכל אין בִּינָה. 32 בּײַם
תחלה פוּן דײַן תחנון איז יצא אַ דבר, אוּן
איך בין בוא [זען "בוא," בראשית
01:94; ירמיהו 6-5:32; חגי 9-7:2; זכריה 9:9] עס צו נגד, וואָרעם דוּ בּיסט חמודה
[זען חמדה https://www.youtube.com/watch?v=67D63nSVGyI
]; דעריבּער בּאַטראַכט דאָס דבר,
אוּן פאַרשטיי די מראה. 42 07 שבוע [ויקרא 8:52] זײַנען
חתך געוואָרן אויף דײַן עם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ חיים
מפשע עמי] אוּן אויף דײַן
עִיר קדש, כדי צו כלה דעם פּשע, אוּן תמם חטאות,
אוּן כפר עָוֹן [זען
https://www.youtube.com/watch?v=TP55ZvFr4IU
https://www.youtube.com/watch?v=El99VxssYQU
https://www.youtube.com/watch?v=7pZLI4aO784
https://www.youtube.com/watch?v=ZaHi0zuNX1U
], אוּן בּרענגען צדק עֹלמים [זען
https://www.youtube.com/watch?v=Gf2NPXaOpWQ
], אוּן חתם חֲזוֹן אוּן נביא, אוּן
משח דעם קֹדש-קָדשים. 52 אוּן זאָלסט ידע אוּן
שׂכל, אַז פוּן [זען נחמיה
8-1:2, Nisan 1
(March 5)
444 B.C.E.
= 365.25
by divided 173880 = 483 x 360
476 + 3317
(Neh 2:1) = 3793 (see Gen 3:1 OJB)
https://youtube.com/watch?v=UfAI5dj0p3g
http://www.afii.org/CALENDAR.OF.YOUR.SALVATION.pdf
]
דעם מֹצָא
דבר, צו שוב און צו בנה ירושָלַיִם, בּיז דעם
משיח נגיד, זײַנען 7 שבוע, אוּן 26 שבוע וועט
זי שוב און בנה, מיט רחוב אוּן חרוּץ, אָבּער
צוק עתים [עת]. 62 אוּן נאָך די 26 שבוע [ 7 7’s (49) + 62
7’s = 69 7’s = 483 years = 173,880 days (360 day years) + Nisan 1 (March
5) 444 B.C.E. = Nisan 10 (March 30), 33 C.E.(date of Luke 19:28-40
https://www.youtube.com/watch?v=1OADIcWjU2E
https://www.youtube.com/watch?v=TTp_fEgDEvE
https://www.youtube.com/watch?v=7JvfPdUaSQE
https://www.youtube.com/watch?v=C9y4e6uaPvI
https://www.youtube.com/watch?v=msIXCXN3BpQ
https://www.youtube.com/watch?v=VUfUangOdC0
https://www.youtube.com/watch?v=K3mT40GWHMQ
https://www.youtube.com/watch?v=5kU_TRTYr_s
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=F-VDgLitHHA
], וועט כרת
ווערן משיח, ואֵין לוֹ [און
נישט פאר זיך, ישעיה 8:35, כי נגזר מארץ חיים מפשע
עמי
https://www.youtube.com/watch?v=6Xnhzw_A9fU
https://www.youtube.com/watch?v=B6ZdKVuOidg
https://www.youtube.com/watch?v=Sr5vcLaqfhc
https://www.youtube.com/watch?v=7pZLI4aO784
https://www.youtube.com/watch?v=ZaHi0zuNX1U
https://www.youtube.com/watch?v=7b6Pz85P3-M
https://www.youtube.com/watch?v=UfAI5dj0p3g
https://www.youtube.com/watch?v=xAbMJScbVLQ
רֶבּי
מלך המָשיחַ אוּנדזער קָרבּן פֵּסַח איז געשאָכטן
געוואָרן;
http://www.afii.org/yiddishnewtestament.pdf
http://www.afii.org/provenance.htm
https://www.youtube.com/watch?v=GWEU9s-1Yio
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=TTp_fEgDEvE
https://www.youtube.com/watch?v=7JvfPdUaSQE
https://www.youtube.com/watch?v=sKJfXIyq77g
https://www.youtube.com/watch?v=BuNxczEq8BQ
https://www.youtube.com/watch?v=C9y4e6uaPvI
https://www.youtube.com/watch?v=msIXCXN3BpQ
https://www.youtube.com/watch?v=rNdrW7tjhcU
https://www.youtube.com/watch?v=CP7Z9poC4kc
https://www.youtube.com/watch?v=oclS5Be7HH0
https://www.youtube.com/watch?v=7VuHJA9hGXI
]; אוּן די עִיר אוּן דאָס מִקְדָּש
[זען מתי 2:42] וועט שחת הָעָם פוּן אַ נגיד וואָס
וועט בוא ; אוּן זײַן סָוף [זען דניאל 52:8; 54:11; התג' 02:91] וועט זײַן מיט שטף; אוּן בּיז צום
סָוף זיינען מלחמה. שממות זענען נחרץ [חרץ].
72 אוּן ער וועט גבר בְּרִית מיט רבּים פאַר
1 שבוּעַ; אוּן אַ חצי שבוּע וועט ער שבר זבח
אוּן מנחה; אוּן אויף דעם כנף פוּן שקוצים וועט
קוּמען דער מְשֹׁמֵם, בּיז אַ כָּלָה און אזש
[א כָלָה] וואָס איז חרץ און איז נתך אויף די
וואס מאכט שממה [זען דניאל
52:8; 54:11; מתי 51:42].
דניאל01
1 אין
3טן שָנָה פוּן כוֹרֶש מלך פּרַס איז גלה געוואָרן
דבר צו דָניאֵלן, וואָס שמוֹ [זען זכריה 21-11:6] איז
קרא געוואָרן בלטשאַצַר; אוּן דאָס דבר איז
געווען אמת, אוּן וועגן צבא גדול; אוּן ער האָט
פארשטאנען דאָס דבר, אוּן האָט בִינָה פון
די מראה. 2 אין ימים ההם האָבּ איך, דָניאֵל,
אבל 3 שבעים ימים. 3 לֶחֶם חמודה האָבּ איך נישט
אכל, אוּן בשׂר אוּן ווײַן איז נישט בוא [זען "בוא," בראשית 01:94; ירמיהו 6-5:32;
חגי 9-7:2; זכריה 9:9] אין מײַן
פֶּה, אוּן סוך האָבּ איך זיך נישט סוך, בּיז
עס זײַנען מלא געוואָרן 3 שבעים ימים. 4 אוּן
אין 42טן טאג פון 1טן חודש, ווען איך בין געווען
בּײַם ברעג פוּן נָהָר הגדול, דאָס איז חִדֶקֶל,
5 האָבּ איך נשׂה מײַנע אויגן, אוּן האָבּ ראה,
אוּן הנה איש אחד לבש אין בּד, אוּן זײַנע מָתְנַיִם
חגר מיט כתם פוּן אוּפז, 6 אוּן זײַן גויה אַזוי
ווי תרשיש, אוּן זײַן פנים אַזוי ווי דאָס מראה
פוּן ברק, אוּן זײַנע אויגן אַזוי ווי לפּיד
אֵש, אוּן זײַנע זרוֹעַ [זען
זרוֹעַ ה' משיח, ישעיהו 1:35] אוּן זײַנע מרגלֹת אַזוי ווי דער עין
פוּן נחשת קלל, אוּן דער קוֹל פוּן זײַנע דברים
אַזוי ווי דער קוֹל המוֹן. 7 אוּן איך, דָניאֵל,
אַליין האָבּ ראה די מראה, אָבּער די אנשים
וואָס מיט מיר האָבּן נישט ראה די מראה, אָבּער
אַ חרדה גדֹלה איז אויף זיי נפל [זען "נפל" ישעיהו 91:62; אוּן זען תהלים
01:61 אוּן ישעיהו 01-9:35 אוּן דָניאֵל 2:21, תחִיַּת
הַמֵּתים אין מָשִיחַ] אוּן
זיי זײַנען ברח זיך צו נחבא [חבא]. 8 בין איך
שאר אַליין, אוּן איך האָבּ ראה די דאָזיקע
מראה גדלה, אוּן אין מיר איז נישט שאר קיין
כוֹח, וואָרעם מײַן הוֹד האָט זיך אויף מיר
משחית הפך [זען הפך https://www.youtube.com/watch?v=3XB5i6947I0
], אוּן איך
האָבּ נישט עצר קיין כוֹח. 9 אוּן איך האָבּ
שמע [זען "שמע" ישעיהו 21:35-51:25] דעם קוֹל פוּן זײַנע דברים; אוּן
ווי איך האָבּ שמע דעם קוֹל פוּן זײַנע דברים,
אַזוי בין איך רדם געוואָרן אויף מײַן פנים,
מיט מײַן פנים צו ארצה. 01 אוּן הנה אַ יָד האָט
מיך נגע [זען "נגע" ישעיהו
4:35], אוּן האָט מיך הניע
[נוע] מײַנע בֶּרֶךְ אוּן מײַנע כפות ידים.
11 אוּן ער האָט צו מיר אמר: דָניאֵל, דוּ איש
חמדות [חמוּדה], פאַרשטיי די דברים וואָס איך
דבר צו דיר, אוּן עמד וווּ דוּ בּיסט עמד, וואָרעם
איך בין אַצונד שלח [זען
"שלח" מלאכי 1:3] געוואָרן
צו דיר. אוּן ווי ער האָט מיט מיר דבר דאָס דאָזיקע
דבר, בין איך עמד מרעיד [רעד]. 21 אוּן ער האָט
צו מיר אמר: זאָלסט נישט ירא האָבּן, דָניאֵל,
וואָרעם פוּן דעם 1טן טאָג אָן וואָס דוּ האָסט
נתן [זען "נתן" ישעיהו 41:7;
9:35; 5:9; חגי 9-7:2] דײַן לב צו
פאַרשטיין [בין], אוּן זיך צו ענה פאַר אֱלֹקֶיךָ,
זײַנען דײַנע דברים שמע [זען "שמע" ישעיהו 21:35-51:25] געוואָרן, אוּן איך בין בוא [זען "בוא," בראשית 01:94; ירמיהו 6-5:32;
חגי 9-7:2; זכריה 9:9] פוּן וועגן
דײַנע דברים. 31 אָבּער דער שַר מלכות פּרַס
האָט זיך עמד אַקעגן מיר 12 טעג, אָבּער הנה,
מיכָאֵל, איינער פוּן די שָׂרים הראשֹׁנים,
איז מיר בוא צו עזר. אַזוי בין איך דאָרטן יתר
אצל די מלכים פוּן פּרַס [זען אפס' 31-21:6]. 41
אוּן איך בין בוא דיר צו העלפן פארשטיין וואָס
וועט קרה צו דײַן עם [זען
"עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ חיים מפשע עמי] אין אחרית הימים; וואָרעם דאָס
איז ווייטערדיק חזון פאר יענע טאג. 51 אוּן ווי
ער האָט דבר צו מיר אַזוי ווי די דאָזיקע דברים,
אַזוי האָבּ איך נתן מײַן פנים צו ארצה, אוּן
בין אלם געוואָרן. 61 אוּן הנה אַזוי ווי אַ
דמות פוּן בני אדם האָט מיך נגע [זען "נגע" ישעיהו 4:35] אויף די ליפן, אוּן איך האָבּ פתח
מײַן פֶּה, אוּן איך האָבּ דבר אוּן אמר צו
דעם וואָס איז עמד אַקעגן מיר: אֲדֹנִי, פוּן
דער מראה זײַנען הפך ציר אויף מיר, אוּן איך
האָבּ עצר נישט קיין כוֹח. 71 ווייל ווי יכל
דער דאָזיקער עֶבֶד פוּן אֲדֹנִי דבר [זען "דבר" ישעיהו 41-01:7] מיט דעם דאָזיקן אֲדֹנִי, אַז
האָט זיך אַצונד נישט עמד אין מיר קיין כוֹח,
אוּן קיין נְשָמָה איז אין מיר נישט שאר? 81
האָט מיך ווידער נגע [זען
"נגע" ישעיהו 4:35] אַזוי ווי
דאָס מראה פוּן אַן אדם, אוּן ער האָט מיך חזק.
91 אוּן ער האָט אמר: זאָלסט נישט ירא האָבּן,
איש חמדות! שלוֹם צו דיר! חזק! אוּן חזק! אוּן
ווי ער האָט צו מיר דבר, אַזוי בין איך חזק געוואָרן,
אוּן איך האָבּ אמר: זאָל אֲדֹנִי דבר [זען "דבר" ישעיהו 41-01:7] וואָרעם האָסט מיך חזק. 02 האָט
ער אמר: ידע למה איך בין בוא [זען "בוא," בראשית 01:94; ירמיהו 6-5:32; חגי
9-7:2; זכריה 9:9] צו דיר? אוּן
אַצונד וועל איך זיך שוב [זען "שוב" הושע 5-4:3; זכריה 7:31] צו לחם מיט דעם שַר פוּן פּרַס;
אוּן ווי איך יצא, הנה וועט בוא דער שַׂר פוּן
יָוָן. 12 אָבּער איך וועל דיר נגד וואָס איז
רשוּם אין דעם תּכתב אמת. אוּן קיינער מתחזק
נישט מיט מיר אַקעגן די דאָזיקע, נאָר בּלויז
אײַער שַׂר מיכָאֵל.
דניאל11
1 אָבּער
איך בין, אין 1טן שָנָה פוּן דָריָוֶש הַמָדַי
[זען דניאל 1:9], עמד פאַר צו חזק אוּן פאַר מָעוֹז
צו אים. 2 אוּן אַצונד וועל איך דיר נגד דעם
אמת. הנה, נאָך 3 מלכים וועלן עמד אין פּרַס,
אוּן דער 4טן וועט פאַרמאָגן עֹשֶׁר גדול מער
פוּן אַלע; אוּן ווײַל ער וועט חזק זײַן דורך
זײַן עשירות, וועט ער עור הכֹּל אַקעגן מַלכות
יָוָן. 3 אוּן אַ מלך אַ גיבור וועט עמד, אוּן
וועט משל אַ ממשל רב, אוּן וועט עשׂה לויט זײַן
רצון. 4 אוּן אַז ער וועט עמד, וועט זײַן מלכות
שבר ווערן, אוּן וועט נחצה [חצה] ווערן צו 4 ווינטן
פוּן שָמַיִם, אָבּער נישט צו זײַנע אחרית,
אוּן נישט אַזוי ווי זײַן משל וואָס ער האָט
משל; וואָרעם זײַן מלכות וועט נתש ווערן, אוּן
פאַר אחרית, אויסערדעם די.
[זען די
גריכיש מלך אין דניאל 3:11 איז אלעקסאנדער דער
גרויס און נאָך זיין טויט אלעקסאנדערס מלכות
האט 4 מיליטעריש יורשים, 2 פון וועמען זענען
סעלעוקוס ניקאַטאָר אין די צפֿון ( סיריע) און
פּטאָלעמי סאָטער אין די דרום (מצרים) .]
5 אוּן
מלך הנגב וועט ווערן חזק, אָבּער איינער פוּן
זײַנע שׂרים וועט זיך חזק איבּער אים, אוּן
וועט משל; אַ ממשל רב וועט זײַן זײַן ממשלת.
6 אוּן אין קץ שָנִים וועלן זיי זיך התחבר; אוּן
בַּת מלך הנגב וועט בוא צו מלך הצפון, כדי צו
עשׂה אַ מישרים, אָבּער זי וועט נישט עצר איר
כוח הזרוע; און ער און זיין זרוע וועט נישט
עמד, און זי וועט זיין נתן, זי און איר בּאדינערס
און איר יולד און די איינער וואס חזק איר אין
יענע צייטן. 7 אָבּער אַ נצר פוּן אירע שרש וועט
עמד אין זײַן ארט, אוּן ער וועט בוא אויפן חיל,
אוּן וועט בוא אין דער מָעוֹז פוּן מלך הצפון,
אוּן ער וועט עשׂה קעגן זיי, אוּן וועט חזק.
8 אוּן אויך זייערע אלוקים, מיט זייערע נסיךְ
געצן, מיט זייערע חמדה כּלים פוּן כֶּסֶף אוּן
זָהָב, וועט ער בּרענגען אין שְבִי קיין מִצריִם;
אוּן ער וועט שָנִים עמד פוּן מלך הצפון. 9 אוּן
ער וועט בוא אין דעם מלכות פוּן מלך הנגב, אָבּער
ער וועט זיך שוב [זען "שוב"
הושע 5-4:3; זכריה 7:31] אין זײַן
אדמה. 01 אוּן זײַנע בָּנִים וועלן זיך גרה,
אוּן זיי וועלן אסף המון חילים רבים, אוּן ער
וועט בוא אוּן בוא און וועט שטף און עבר; און
וועט ער שוב, אוּן גרה בּיז צו זײַן מָעוֹז.
11 אוּן מלך הנגב וועט ווערן מרר, אוּן ער וועט
יצא, אוּן וועט לחם מיט אים, מיט מלך הצפון;
אוּן יענער וועט עמד אַ המון רב, אָבּער די
המון וועט נתן ווערן אין זײַן יָד. 21 אוּן ווי
די המון איז נשׂא, אַזוי וועט זיך רום זײַן
לב, אוּן ער וועט נפל רִבֹּאוֹת [רִבוֹא], אָבּער
ער וועט נישט עזז. 31 אוּן מלך הצפון וועט שוב
עמד אַ המון רב פוּן דער רִאשוֹן; אוּן אין
קץ העתים שָנִים וועט ער בוא בוא מיט אַ חיל
גדול, אוּן מיט רכוש רב. 41 אוּן אין יענע צײַטן
וועלן רבּים זיך עמד [זען
"עמד" ישעיהו 01-1:11] אַקעגן
מלך הנגב, אוּן די בני פריץ פוּן דײַן עם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר
מארץ חיים מפשע עמי] וועלן
זיך נשא צו עמד די חֲזוֹן, אָבּער זיי וועלן
כשל ווערן. 51 אוּן מלך הצפון וועט בוא, אוּן
וועט שפך אַ סֹלְלָה, אוּן וועט לכד די עִיר
פוּן מבצר; אוּן די זרוֹעַ [זען זרוֹעַ ה' משיח, ישעיהו 1:35] פוּן נגב וועלן נישט עמד, אוּן
זײַן עם מבחר וועט נישט האָבּן קיין כוֹח צו
עמד. 61 אוּן דער וואָס וועט בוא אויף אים, וועט
עשׂה לויט זײַן רצון, אוּן קיינער וועט נישט
עמד פאַר אים; אוּן ער וועט עמד אין דעם ארץ
צבי מיט כָּלָה אין זײַן יָד. 71 אוּן ער [מלך
הצפון] וועט שים זײַן פנים צו בוא אין תוקף
איבּער זײַן כּל מלכות, אוּן וועט עשׂה מיט
אים ישרים, אוּן וועט אים נתן [זען "נתן" ישעיהו 41:7; 9:35; 5:9; חגי 9-7:2] אַ בת הנשים, כדי עס צו שחת; אָבּער
דאָס וועט נישט עמד, אדער זיין פאר אים. 81 אוּן
ער וועט שׂים זײַן פנים צו די אִיִּים, אוּן
ער וועט לכד רבים, אָבּער אַ קצין וועט שבת
זײַן חרפה; טאקע, ער וועט שוב [זען "שוב" הושע 5-4:3; זכריה 7:31] זײַן חרפה אויף אים צוריק. 91 דעמאלט
ער וועט שוב זײַן פנים צו די מעוּזים פוּן זײַן
אייגענעם אֶרֶץ, אָבּער ער וועט כשל ווערן
אוּן נפל, אוּן וועט זיך מער נישט מצא ווערן.
02 אוּן אויף זײַן כֵּן וועט עמד איינער וואָס
וועט מאכן עבר אַ נוגשׂ דורך דער הדר פוּן דעם
מלכות; אָבּער אין אַ ימים אחדים וועט ער שבר
ווערן, אוּן נישט אין אפים, אוּן נישט אין מלחמה.
12 אוּן אויף זײַן כֵּן וועט עמד אַ נִבזה, וואָס
מע האָט נישט נתן אויף אים דעם הוד פוּן מלכות;
אוּן ער וועט בוא אין בשׁוגג, אוּן וועט חזק
די מלכות מיט ינטריג. 22 אוּן די זרֹעות השטף
וועלן שטף ווערן פוּן פאַר אים, אוּן זיי וועלן
שבר ווערן, אוּן אויך דער נגיד בְּרִית. 32 אוּן
נאָך בונדן זענען געמאכט מיט אים, וועט ער עשׂה
מרמה; אוּן ער וועט עלה אוּן ווערן עצם מיט
מעט גּוי. 42 משׁוגג אין די משמן מדינה וועט
ער בוא, אוּן ער וועט עשׂה וואָס זײַנע אבות
אוּן זײַנע אבות פון אבות האָבּן נישט עשׂה;
בזה און שלל [זען "שלל" ישעיהו
21:35] אוּן רכוש וועט ער בזר
אויף זיי; אוּן אַקעגן מבצרים וועט ער חשב זײַנע
מחשבֹת, אָבּער עד עת. 52 אוּן ער וועט עור זײַן
כֹּחַ אוּן זײַן לב אַקעגן מלך הנגב מיט אַ
חיל גדול; אוּן מלך הנגב וועט זיך גרה אין מלחמה
מיט חיל גדול און עצום עד מאֹד; אָבּער ער וועט
נישט עמד, וואָרעם מע וועט חשב אַקעגן אים מחשבות.
62 אוּן די וואָס אכל זײַן פת-בג, וועלן אים שבר,
אוּן זײַן חיל וועט מען שטף, אוּן רבּים וועלן
נפל חללים. 72 אוּן דאָס 2 מלכים וועט זײַן רעע
אין לב, אוּן בּײַ שלחן אחד וועלן זיי דבר [זען "דבר" ישעיהו 41-01:7] כזב, אָבּער עס וועט נישט צלח,
וואָרעם עוֹד קץ למועד. 82 אוּן ער וועט זיך
שוב [זען "שוב" הושע 5-4:3; זכריה
7:31] אין זײַן אֶרֶץ מיט רכוש
גָדוֹל, אוּן זײַן לב וועט זײַן אַקעגן דעם
בְּרִית קודש; אוּן ער וועט עשׂה, אוּן זיך
שוב [זען "שוב" הושע 5-4:3; זכריה
7:31] צו זײַן אֶרֶץ. 92 אין
דער מועֵד וועט ער שוב און בוא קיין נגב, אָבּער
דאָס אחרֹנה וועט נישט זײַן אַזוי ווי דאָס
ראשֹׁנה. 03 וואָרעם ציים [צי] פוּן כִתים וועלן
בוא אויף אים, אוּן ער וועט כאה ווערן, אוּן
וועט זיך שוב [זען "שוב" הושע
5-4:3; זכריה 7:31], אוּן ער וועט
זעם אויף דעם בְּרִית קודש, אוּן וועט עשה;
אוּן אַז ער וועט זיך שוב [זען "שוב" הושע 5-4:3; זכריה 7:31] וועט ער זיין קשוב אויף די וואָס
עזב [זען תהלים (61)71-(1)2:22
https://www.youtube.com/watch?v=6Xnhzw_A9fU
] דעם בְּרִית
קודש. 13 אוּן זרוֹעים [זען
זרוֹעַ ה' משיח, ישעיהו 1:35] פוּן אים וועלן עמד, אוּן וועלן חלל
די מקדש מָעוֹז, אוּן זיי וועלן סור דעם תמיד,
אוּן וועלן נתן די שִקֻּץ וואָס שמם [זען מתי 51:42]. 23 אוּן די וואָס רשע קעגן בְּרִית,
וועט ער נחנף [חנף] דורך חלקות [חלק]; אָבּער
עם וואָס ידע אלוקיו, וועט זיך חזק, אוּן וועט
עשׂה. 33 אוּן די שכל עם [זען
"עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ חיים מפשע עמי] וועלן געבן בינה צו רבים; אָבּער
זיי וועלן כשל דורכן חֶרֶב, אוּן דורך לֶהָבָה,
אוּן דורך שְבִי, אוּן דורך בזה, ימים. 43 אוּן
אַז זיי וועלן כשל, וועלן זיי זיין עזר מיט
אַן עזר מעט; אוּן רבּים וועלן זיך לוה צו זיי
מיט חלקלקות. 53 אוּן פוּן די שכל וועלן כשל,
כדי צו צרף צווישן זיי, אוּן צו ברר, אוּן צו
לבן, בּיז דער עֵת קֶץ; וואָרעם עס וועט נאָך
דויערן בּיז דער מועֵד. 63 אוּן המלך וועט עשׂה
לויט זײַן רצון, אוּן ער וועט זיך רום אוּן
זיך גדל איבּער כל א-ל, אוּן אַקעגן א-ל א-לים
וועט ער דבר [זען "דבר" ישעיהו
41-01:7] נפלאות; אוּן ער וועט
צלח, בּיז דער זעם וועט זיך כלה; וואָרעם וואָס
איז חרץ געוואָרן, מוז געשען. 73 ער וועט אויך
נישט זיין קשוב אויף די אלוקי אבֹתיו, אוּן
אויף דער חמדת נשים, אוּן אויף קיין א-לוה וועט
ער נישט זיין קשוב, אָבּער איבּער אַלעמען
וועט ער זיך גדל. 83 אָבּער צו א-לוה מעוזים וועט
ער כבוד אנשטאט אויף זײַן; יאָ, צו א-לוה וואָס
זײַנע אבות האָבּן נישט ידע, וועט ער כבוד מיט
זָהָב אוּן מיט כֶּסֶף, אוּן מיט אבן יקרה,
אוּן מיט חמדות [חמדה]. 93 אוּן ער וועט עשׂה
אויף מבצרי מעוזים מיט הילף פון א-לוה נֵכר,
צו די וואָס באשטעטיקן אים וועט ער מאכן מערן
כבוד; אוּן ער וועט זיי משל איבּער רבּים, אוּן
אדמה וועט ער זיי חלק [זען
"חלק" ישעיהו 21:35] במחיר.
04 אוּן אין דער עת קֶץ, וועט זיך נגח מיט אים
מלך הנגב, אוּן מלך הצפון וועט שׂער אויף אים
מיט מרכּבות, אוּן מיט פּרשים, אוּן מיט אֳנִיּוֹת
רבים; אוּן ער וועט בוא אין די ארצוֹת, אוּן
וועט שטף און עבר. 14 אוּן ער וועט בוא אין דעם
אֶרֶץ הצבי, אוּן רבּות וועלן כשׁל, אָבּער
די דאָזיקע וועלן מלט ווערן פוּן זײַן יָד:
אֶדוֹם, אוּן מוֹאָב, אוּן דער ראשית בני-עמון.
24 אוּן ער וועט שלח זײַן יָד אויף די ארצוֹת,
אוּן אֶרֶץ מִצרַיִם וועט נישט פליטה ווערן.
34 אוּן ער וועט משל איבּער די מכמן פוּן זָהָב
אוּן כֶּסֶף, אוּן איבּער כּל חמדות פוּן מִצרַיִם;
אוּן די לובים אוּן די כושים וועלן זײַן צו
זײַנע מצעד. 44 אָבּער שמעות פוּן מזרח אוּן
פוּן צפון וועלן אים בהל; אוּן ער וועט יצא
מיט חֵמָה גדֹלה צו שמד אוּן צו חרם רבים. 54
אוּן ער וועט נטע די אוהלים פוּן זײַן אַפֶּדֶן
צווישן די ימען אוּן דעם הַר צבי קָדוֹש. אוּן
ער וועט בוא צו זײַן קץ, אוּן קײַנער וועט אים
נישט עזר.
דניאל21
1 אוּן
אין עת ההיא וועט עמד מיכָאֵל, דער שַר הגדול,
וואָס עמד פאַר בּני-עַמֶךָ [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ חיים
מפשע עמי], אוּן עס וועט
זײַן אַן עת צרה וואָס איז נישט געווען פוּן
זינט עס איז דאָ אַן אומה בּיז העת ההיא. אוּן
אין עת ההיא וועט עַמְךָ מלט ווערן, כּל וואָס
איז מצא כתב אין דעם סֶפֶר [זען לוקס 02:01; מַה"ש 84:31]. 2 אוּן רבּים פוּן די וואָס ישן אין
דעם אדמה עָפָר, וועלן זיך קיץ, טייל צו חיּי
עוֹלם [זען https://www.youtube.com/watch?v=1OADIcWjU2E
זען איוב
72-52:91; ישעיה 91:62; תהלים 51:54; הושע 41:31; דער לוין
פון זינד איז מָוֶת אָבּער די מַתָנה פון ה'
איז חַיֵּי עוֹלם
https://www.youtube.com/watch?v=K3mT40GWHMQ
https://www.youtube.com/watch?v=VBZZ3tSsaJs
https://www.youtube.com/watch?v=FrHr7XuDBSM
https://www.youtube.com/watch?v=S4Si147Y_es
https://www.youtube.com/watch?v=w5gSFH3A1fE
https://www.youtube.com/watch?v=mgHanyveQ0I
https://www.youtube.com/watch?v=7VuHJA9hGXI
https://www.youtube.com/watch?v=nWepUEbPCb4
https://www.youtube.com/watch?v=rNdrW7tjhcU
https://www.youtube.com/watch?v=ZaHi0zuNX1U
https://www.youtube.com/watch?v=6Xnhzw_A9fU
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=1crRDvVL5eY
https://www.youtube.com/watch?v=eIG2N8ubvl4
https://www.youtube.com/watch?v=0J24SYOzoN4
https://www.youtube.com/watch?v=5kU_TRTYr_s
https://www.youtube.com/watch?v=67D63nSVGyI
https://www.youtube.com/watch?v=Xgi3Flz0m18
https://www.youtube.com/watch?v=C9y4e6uaPvI
https://www.youtube.com/watch?v=7JvfPdUaSQE
https://www.youtube.com/watch?v=3qrCelL2atE
https://www.youtube.com/watch?v=8P4q_fTgAws
], אוּן טייל צו חרפות, צו דראוֹן
עלום [זען ישעיה 91:62; 42:66
https://www.youtube.com/watch?v=TTp_fEgDEvE
https://www.youtube.com/watch?v=mgHanyveQ0I
]. 3 אוּן
די שׂכל וועלן זהר אַזוי ווי דער זֹהַר פוּן
רקיע, אוּן די וואָס האָבּן געבּראַכט רבּים
צו צדק, אַזוי ווי די כּוֹכָבים לעולם וָעֶד.
4 אוּן דוּ, דָניאֵל, סתם די דברים, אוּן חתם
דאָס סֶפֶר בּיז דער עֵת קֶץ; רבּים וועלן שוטט
הין אוּן הער, אוּן די דַעַת וועט זיך רבה. 5
אוּן איך, דָניאֵל, האָבּ ראה, אוּן הנה 2 אַנדערע
זײַנען עמד, איינער בּײַם ברעג יאֹר פוּן דער
זײַט, אוּן איינער בּײַם ברעג יאֹר פוּן יענער
זײַט. 6 אוּן איינער האָט אמר צו דעם איש לבש
אין בּדים, וואָס איז געווען מעל מימי היאֹר:
עד מָתַי דעם קֶץ הפלאות? 7 אוּן איך האָבּ שמע
[זען "שמע" ישעיהו 21:35-51:25] דעם איש לבש אין בּדים, וואָס
מעל מימי היאֹר, ווי ער האָט רום זײַן ימין
אוּן זײַן שׂמֹאל צום שָמַיִם, אוּן האָט שבע
[זען שבע, תהלים 4:011, זען
דברי הימים אַ 71:12] בּײַ
דעם וואָס חיה הָעוֹלָם, אַז דאָס איז בּיז
אַ מוֹעֵד, מוֹעדים, אוּן אַ חצי; אוּן אז ווען
די נפּץ יַד פוּן דעם עַם [זען "עמי" ישעיהו 8:35, כּי נגזר מארץ חיים
מפשע עמי] קֹדֶש, קומט צו
אַ סוף, וועט זיך כלה כל אלה. 8 אוּן איך האָבּ
שמע [זען "שמע" ישעיהו 21:35-51:25] אָבּער איך האָבּ נישט פאַרשטאָנען;
האָבּ איך אמר: אֲדֹנִי, וואָס וועט זײַן דער
סָוף דערפון? 9 האָט ער אמר: הלך, דָניאֵל, וואָרעם
סתם אוּן חתם זײַנען די דברים בּיז דער עֵת
קֶץ. 01 רבּים וועלן ברר אוּן לבן אוּן צרף ווערן,
אָבּער די רשעים וועלן רשע, אוּן כּל רשעים
וועלן נישט פאַרשטיין [בין]; אָבּער די שׂכל
וועלן פאַרשטיין [בין]. 11 אוּן פוּן דער עֵת
וואָס דער תמיד וועט סור ווערן, אוּן מע וועט
נתן די שִקֻּץ שֹׁמֵם, וועט זײַן 092,1 טעג [זען מתי 51:42]. 31 אַשְרֵי צו דעם וואָס חכה אוּן וועט
נגע בּיז 533,1 טעג. 41 אוּן דוּ הלך, בּיז צום קֶץ;
אוּן וועסט נוח, אוּן וועסט עמד צו דײַן גוֹרל
אין קץ הַיָּמִין.[זען https://www.afii.org/afii.pdf p.536
זען דניאל
82:3; https://www.youtube.com/watch?v=CP7Z9poC4kc
http://www.afii.org/zoharthreeinone.htm
http://www.afii.org/zohar3n1.pdf
https://www.youtube.com/watch?v=5kU_TRTYr_s
https://www.youtube.com/watch?v=rNdrW7tjhcU
זען קור"ב
6:4 see http://www.afii.org/mahzor/mahzorA.pdf
see page 38 Yeshua Sar HaPanim, Machzor Rosh HaShanah v’Yom Kippurim K’Minhag
Sefarad: New York Hebrew Publishing Company
זען בראשית
42:2 דעריבער עזב אן איש אביו און אמו, און זאל
דבק צו זיין אשה, און זיי (2) ווערן בשר אחד (1, איין ,בשר,
זע אחד, דברים 4:6 ספר הזוהר ג, ב882, בר אנש און
עתיק יומיא, 2 ווערן 1, דניאל 41-31:7; זען בראשית 34:42; 61:42; שמות 8:2; משלי
91:03; שיר השירים 3:1; 8:6; ישעיה 41:7; דברי הימים
א 02:51
זען "עִמָּנוּ
אֵ-ל" ישעיה 41:7;
זען
https://www.youtube.com/watch?v=2Ywoic2QO68
https://www.youtube.com/watch?v=53YA1b05Dm8
https://www.youtube.com/watch?v=K9oyG0AtVvo
https://www.youtube.com/watch?v=UA0RiTZvHJw
https://www.youtube.com/watch?v=GWEU9s-1Yio
https://www.youtube.com/watch?v=dY8GZ0b-dZA
https://www.youtube.com/watch?v=fNTGSQ3DcSc
https://www.youtube.com/watch?v=TTp_fEgDEvE
https://www.youtube.com/watch?v=7JvfPdUaSQE
https://www.youtube.com/watch?v=sKJfXIyq77g
https://www.youtube.com/watch?v=BuNxczEq8BQ
https://www.youtube.com/watch?v=C9y4e6uaPvI
https://www.youtube.com/watch?v=msIXCXN3BpQ
https://www.youtube.com/watch?v=rNdrW7tjhcU
https://www.youtube.com/watch?v=CP7Z9poC4kc
https://www.youtube.com/watch?v=oclS5Be7HH0
https://www.youtube.com/watch?v=7VuHJA9hGXI
https://www.youtube.com/watch?v=ZaHi0zuNX1U
שמע, ישראל:
אדוני אלוקינו, אדוני אחד; זען דברים 3:91; זען משכן אחד און מֻרכָּב אחדות, קאמפלעקס אחדות,
זען שמות 6:62 משכן אחד און זען איש און אשה אחד,
בראשית 42:2 קאמפלעקס אחדות, זען ספר הזהר ג ב882,
האי עתיקא
אשתכח בתלת רישין וכלילן בחד רישא (דאס עתיקא
איז געפונען מיט שלושה ראָשים און איז כולל
זיין אין ראָש אחד)
https://www.youtube.com/watch?v=CP7Z9poC4kc
,
יוח' 62:41;
ה' אחד אין זיין הֲוָיָה אָבער מיט קדושה משולשת,
אלוקים האב און אלוקים זון פון דער אויבערשטער
און אלוקים הרוח הקודש, זען עתיק יומין און
בר אנשׁ און רוח אלוקים, ה' אחד, זען קדושה משולשת
פון ה' איז אשכול אחד אָבער מער ווי איין ענבים;
אשכול ענבים אחד; זען החוט המשולש, איין שטריק,
אָבער דריי שנורן, קהלת 21:4, זען ישעיה 61:84; 1:24;
זען ווידער בראשית 42:2, דעריבער עזב אן איש אביו
און אמו, און זאל דבק צו זיין אשה, און זיי (2)
ווערן בשר אחד (1), איין בשר, זע אחד דאָ, דברים
4:6, זען ווידער ספר הזוהר ג, ב882, האי עתיקא אשתכח
בתלת רישין וכלילן בחד רישא (דאס עתיקא איז
געפונען מיט שלושה ראָשים און איז כולל זיין
אין ראָש אחד), בר אנש און עתיק יומיא, 2 ווערן
1, דניאל 41-31:7, זען "פלחין" און "יפלחון" אין דניאל
21:3 און דניאל 41-31:7, לויט צו אזעלכער פסוקים
עס איז אמת אַז מיר זען די אלוהוּת פון משיח,
וואס איז נישט קיין אליל, ווײַל אידן טאָן נישט
יפלחון אלילים אָבער אַלע פֿעלקער כולל אידן
וועלן יפלחון (טאָן שֵרות דתי ווי צו אלוהוּת)
צו די בר אנש משיח, זען סאַנה 89אַ און סאַנה83ב
און רש"י וואס אַלע זאָגן אַז דעם בר אנש איז
משיח, רש"י זאגט "הוא מלך המשיח", רבי מלך המשיח]